Geleneksel Pazarlama

Her sene karşımıza çıkan Kara Cuma’nın ortaya çıkış şeklini biliyor musunuz? Türkiye’ye Kara Cuma nasıl geldi?

Peki firmalar bu yıl nasıl stratejiler izlediler? 2019 yılı Kara Cuma Türkiye için nasıl geçti? Bu yazımızda bu soruların cevaplarını bulabilirsiniz.

İyi okumalar dileriz Sevgili Markethinkerlar. 🙂  

Kara Cuma’nın Tarihi

Amerika Birleşik Devletleri çıkışlı olan Black Friday, Şükran Günü’nden sonraki ilk Cuma gününe verilen bir isimdir. ABD’de Şükran Günü Kasım ayının Perşembe günü başlıyor.

1950’lerin başında, insanlar Şükran Günününden sonra kendilerini alışverişe verip kaba tabirle kafa tatili yapıyorlarmış. Bu yoğun alışveriş dönemlerinde ciddi derece trafik problemleri yaşanıyor hatta şiddete varan olaylar oluyormuş. Yaşanan bu olaylardan sonra Black Friday’in isim babası Philadelphia polisi olmuş.  

Black Friday için aynı zamanda Christmas’ın resmi alışveriş sezonunu başlattığını söyleyebiliriz.

Siyah renk, çoğu zaman negatif anlamlara gelecek şekilde kullanılmaktadır. Black Friday isminden sonra ABD’de bazı kötü günler başına Black eklenerek kullanılmaya başlandı. Perakendeciler için bu durum tatmin edici değildi. Bu ismi pozitife çekmek isteyen perakendeciler yılın sadece bu gününe özel büyük indirimler yapma sözü verdiler. Bu şekilde ABD’de resmi olarak Black Friday başlamış oldu.  

Türkiye’de Kara Cuma

Türkiye’de Kara Cuma ne zaman başladı? Türk tüketicisinin bu indirim günlerine bakış açısı nasıl? Firmalar nasıl stratejiler izliyorlar?  

Türkiye’de Kara Cuma Nasıl Başladı?

Kara Cuma ilk olarak 2014 yılında karşımıza çıkıyor. Tüm Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Federasyonu (TAMPF) tarafından Shopping Fest kapsamında başlatılan bu gün aslında 2013 yılında başlatılmak istenmiş fakat Gezi olayları nedeniyle 2014 yılına ertelenmiş.

Yıllar ilerledikçe, online alışverişin önemli bir hal almasıyla festivallerden digital kampanyalara dönüşmüş oldu. Özellikle büyük markalar, kendilerine özel Kara Cuma kampanyaları üretmeye başladılar. Farklı isimlerle anılan Kara Cuma, bir çok firmanın katıldığı özel bir indirim gününe dönüşmüş oldu.  

Firmaların Kara Cuma Stratejileri

Türkiye’de Black Friday’e katılan bir çok büyük firmayı görüyoruz. Bunlardan bazıları; Trendyol, Hepsiburada, GittiGidiyor, N11 gibi isimler.

Bir çok firma Black Friday ismini türkçeleştirip kendilerine özel isimler oluşturmuş, bazıları ise bu gün ile birlikte kampanya tarihlerini de değiştirmişler.

En çok konuşulan firmalardan biri olan Trendyol’dan bahsetmek istiyorum.  

Trendyol

Efsane Günler sloganıyla karşımıza çıkan Trendyol, Black Friday’i kendine göre özelleştiren markalardan. 25 – 29 Kasım arasında düzenlenen Efsane Günler’de 70%’e varan indirimleri görmek mümkün.  

Trendyol’un Pazarlama Stratejisi

Kendi adıma en çok reklamlarına maruz kaldığım marka Trendyol demek sanırım yanlış olmaz. Minibüsten, dijital medyadaki reklamlara, sokakta reklam panosu taşıyan insanlara kadar her yerde karşıma Trendyol çıkıyor.

Trendyol’un offline pazarlama ve online pazarlama çeşitlerini kullanarak agresif bir şekilde reklam yaptığını söyleyebiliriz. Fakat bu durum tüketiciyi bıktırma yolunda hızlı adımlarla ilerliyor. Aldığımız duyumlara göre Trendyol yaklaşık olarak 20 Milyon TL değerinde reklam kampanyası yürütmüş.  

Tüketicilerin Efsane Günler’de Trendyol ile Yaşadığı Sorunlar

Sosyal medyadan bir çok kullanıcı Trendyol’un Efsane Günler kampanyası hakkında paylaşımlar yapıyor. Temel olarak gözlemlediğim iki adet sorun var.

I. Aşırı reklama maruz bırakılma

Bir çok insanın en çok şikayet ettiği konulardan biri Trendyol’un çok fazla reklam yapması. Twitter’da bunu espirili bir dil kullanarak yayınlayan kullanıcılardan bazılarını sizlere göstermek istedim.

II. Yanlış fiyat bilgisi

En önemli konu bence yanlış fiyat gösterilmesi. Trendyol’un bu konuda bir açıklaması yok. Özellikle geçen sene birkaç kullanıcının bu konuyu paylaşmasıyla bu sene daha da gündeme geldi. Gerçekten de bazı ürünlerin indirimden önce 100 lira olup, Efsane Cuma günleri kapsamında 150 liraya satıldığını görmek üzücü.

Aşağıda denk geldiğim Paşabahçe’nin bir ürünü kendi sitelerinde ve Trendyol’da çok farklı fiyatlara satılıyor. Twitter’da konunun duyulmasının ardından Trendyol önce ürün fiyatını güncelledi daha sonra ürünü tamamen kaldırdı.

Yaşanan Diğer Problemler

Bunların yanı sıra tüketiciler teslimat süresi, kargolanma süreci, bildirim körlüğüne varan email trafiği gibi problemler yaşadılar.

Cambly markasını duymuşsunuzdur. Çoğu zaman influencerlar aracılığıyla karşımıza çıkıyorlar ve %50’ye varan indirimler sunuyorlar. Fakat bu sene, Black Friday’e özel %60 indirim sunduklarını belirten çok fazla email gönderdiler. Bu kullanıcıda bildirim körlüğüne neden oldu.

Hepsiburada’da ise kendi teslim ettikleri ürünlerin kargolanma süreci yaklaşık 2 haftayı bulduğunu gözlemledim. Hatta teslimat tarihi ile birlikte bu çok daha ileri bir zamana denk geliyor çünkü Hepsiburada kendi markası olan HepsiJet ile dağıtımlarını gerçekleştiriyor.

Migros’un 5999 liraya iPhone 11 vermesine değinelim. Mağazalarında oluşan izdiham videolarına denk gelmişsinizdir. Aslına bakarsanız bu reklamı “yanıltıcı reklam” olarak değerlendirebilir miyiz? Pek sayılmaz. Neden derseniz, Migros “stoklarla sınırlıdır” ibaresini koyarak kendini garantiye alıyor. Yani diyor ki “Ben sizi kandırmadım, stoklarla sınırlı olduğunu söyledim”. Fakat kim der ki: Migros bu üründen sadece 3 markette(İstanbul) toplam 9 adet satışa sunacak? İşte bu noktada tüketicinin tüm güvenini kaybetmiş oldu. Yanıltıcı reklam yapmadı ama tüketicisinin zekasıyla resmen dalga geçmiş oldu.

Tüketicilerin Kara Cuma’ya Bakışı

Marketing Türkiye’nin özel olarak hazırlattığı araştırmadan bazı veriler paylaşmak istiyorum. Araştırmaya katılan kitlenin 50%lik bir kısmı Black Friday’e aşina olduğunu ve 19%’u alışveriş yapmak için Kara Cuma’yı beklediklerini belirtiyorlar.

Yapılan alışverişin 80%lik kısmını giyim kategorisi oluştururken, tüketiciler indirimlerin yeterli olmamasından şikayetçi. Aynı zamanda bu kitle için fiyat, ürün ve marka arasındaki en önemli kriterin “ürün” olduğu ortaya çıkıyor.

Kara Cuma Türkiye 2019 Verileri

Bu seneki Black Friday Türkiye’de daha fazla ilgi görmüşe benziyor. Geçen seneye oranla %45 daha fazla alışveriş yapılmış.

Yapılan toplam alışverişin sayısı 2 milyon 265 bini aşmış durumda.

Bu sene daha çok e-ticaret platformlarının aktif olduğunu görüyoruz.  E-ticaret siteleri tam tamına 1.220 e-mail kampanyası yaparken, toplam gönderilen email sayısı 92 milyonu aşmış durumda.

Tüketicilerin büyük çoğunluğunu 22 – 34 yaş arası oluştururken, alışveriş için en çok tercih edilen saat 00:00 – 01:00 arası olmuş.

Aşağıdaki infografiklerde 2018 yılının ve 2019 yılına ait daha detaylı verileri bulabilirsiniz.

Son Söz

Tüm dünyada ilgi gören Black Friday, Türkiye’de oldukça ilgi görüyor. İncelediğimiz verilere göre bu sene firmalar başarılı bir alışveriş sezonu geçirmiş durumda. Stratejileri farklı olsa da bazı firmalar etik kurallarının dışına çıkmış gibi gözüküyor. İndirim kandırmacaları, tüketiciye yaşattıkları bildirim körlükleri gibi nedenlerle… Neyse ki, bu Black Friday’den sağ çıkmış durumdayız. 🙂

Reklam kampanyaları düzenlerken bunu etik bir şekilde yapmak önemli. Önemsediğiniz tek şey sadece para ise zaten her yol mübahtır. Fakat müşterilerinizde değer yaratmak, onlarla bağ kurup tekrar tekrar aynı müşterilere satış yapmak, yeni müşteriler edinmek istiyorsanız kampanyalarınızı stratejik bir şekilde planlamalısınız. Tüketicinin değer verdiği şeyleri gözardı etmemek iyi bir başlangıç olacaktır.

Pazarlama Nedir?

Pazarlama nedir sorusunun cevabını daha önce “Pazarlama ve Dijital Pazarlama Nedir?” yazımızda açıklamıştık. Yine de kısaca anlatacak olursak;

Pazarlama; bir ürün üretilmeden önce başlayan ve ürün satıldıktan sonra dahi devam eden, tüm bu kompleks süreçlerin adıdır.

İncelediğim kadarıyla pazarlama çeşitleri ile ilgili detaylı bir yazı bulamadım. “Modern Pazarlama Çeşitleri Nelerdir?” yazımızın siz sevgili okurlarımızı son derece tatmin edeceğinden eminim. 🙂

Unutulmaya yüz tutan pazarlama çeşitlerinden, en popüler ve sıklıkla karşılaştığımız pazarlama çeşitlerine kadar tam 63 adet pazarlama çeşidini bu yazımızda okuyabilirsiniz. Keyifli okumalar dileriz sevgili Markethinkerlar. 🙂

Buraya bir de yazımızdaki tüm pazarlama çeşitlerini bulabileceğiniz içerik listesi ekledim. Dilerseniz oradan özellikle istediğiniz pazarlama çeşidine tıklayarak okuyabilirsiniz.  

Above The Line Marketing

Çizgi üstü pazarlama olarak da tanımlayabileceğimiz pazarlama çeşitlerinden Above The Line Marketing, kitle iletişim araçlarını(Gazete, dergi, radyo, televizyon, sinema gibi…) kullanarak insanlara ulaşmayı hedefler.

SuperBowl reklamlarını buna verilebilecek en meşhur örnek olacak sanırım. 30 saniyesi yaklaşık $5 Milyon.  

Account-Based Marketing / Hesap Bazlı Pazarlama Nedir?

Alternatif bir B2B stratejisi olan “hesap bazlı pazarlama” yüksek potansiyeli olan pazarlama çeşitlerindendir. Firmalar, müşterileri olan diğer firmaları ellerinde tutabilmek ve karlılıklarını arttırabilmek için sadece onlara özel kampanyalar ve etkinlikler düzenlerler.  

Acquisition Marketing / Edinim Pazarlaması Nedir?

Edinim pazarlamasının nihai amacı bir firmaya yeni müşteriler kazandırmak ve bu kazanımları ürün/hizmet satışına dönüştürebilmektir. SEO edinim pazarlamasına bir örnektir. Arama motoru optimizasyonu yapılarak yeni ve doğru insanlara ulaşmayı hedeflersiniz.  

Affiliate Marketing / Satış Ortaklığı Nedir?

Türkçesi “satış ortaklığı” olarak bilinen affiliate marketing, belli bir komisyon karşılığında başkasının markasını, ürününü, hizmetini başkalarına pazarlamasıdır. Genelde performans bazlı çalışır. Performans ne kadar iyiyse, ücreti de o kadar yüksek olacaktır.  

Affinity Marketing Nedir?

İki firmanın ortak fayda sağlayabilmek için yapmış olduğu iş birliği modelidir. Affinity marketing türünde, firmalar birbirleri için kaldıraç görevi görürler. Örneğin biri marka bilinirliği arttırırken diğeri satışlarını arttırmayı hedefleyebilir. Asda ve McDonald’s affinity marketing için bir örnek olabilir.  

Article Marketing / Makale Pazarlaması Nedir?

Makale pazarlaması için bir çeşit reklam verme diyebiliriz. İşinizle ilgili stratejik olarak tasarlanmış bir makaleyi forumlarda, içerik platformlarında, PR sitelerinde yayınlayabilirsiniz. İçerik pazarlaması ile benzerlik göstermektedir fakat temelde yayınlandığı yerden dolayı farklıdır. Makale pazarlaması firmanın web sitesi dışındaki kanallarda yayınlanır. Bu yüzden ne kadar değerli olduğu tartışılır. Örneğin: Onedio’da sponsorlu makale yayınlatmak.  

Augmented Marketing / Artırılmış Pazarlama Nedir?

Artırılmış pazarlama, bir ürüne yenilikçi bir fikir ile katma değer kazandırıp, büyüklüğünü ya da değerini artırmayı hedefler. Firmalar bu strateji ile satışlarını arttırma şansı yakalarlar. Domino’s’un “1 Alana 1 Bedava” kampanyaları birer artırılmış pazarlama örneğidir.  

Black Hat Marketing Nedir?

Black hat marketing, genel olarak etik dışı SEO taktiklerine verilen isimdir. Ücretli backlink satın almak, web siteleri hackleyerek gizli linkler yerleştirmek gibi örnekler black hat marketing için geçerlidir.  

Brand Marketing / Marka Pazarlaması Nedir?

En popüler pazarlama çeşitlerinden biri olan marka pazarlaması genel olarak, markaya ait kimliğin pazarlanmasıdır. Çeşitli yöntemlerle marka kimliği en iyi şekilde yansıtılmaya çalışılır. Buradaki amaç tüketici ile marka arasında bir bağ kurmaktır.  

Business to Business (B2B) Marketing Nedir?

Firmadan Firmaya ya da Firmalararası Pazarlama olarak çevirebileceğimiz B2B marketing, bir ürün ya da hizmetin firmalara pazarlanmasıdır. Örneğin firmanız için 1,000 adet bilgisayar alacağınızı varsayalım. Ürün siparişlerini tek tek vermek yerine ilgili firma ile görüşür, firmanız için size özel fiyat teklifi alırsınız. Bu örnekteki amaç, en karlı şekilde ürünü alabilmektir.  

Business to Consumer (B2C) Marketing Nedir?

Firmalardan tüketiciye yapılan ve en sık karşılaştığımız pazarlama çeşitlerinden biridir. E-ticaretin gelişmesiyle ortaya çıkan bir kavram gibi gözükse de günlük hayatımızın içinde olan bir kavramdır. Hepsiburada, Amazon gibi siteler pazarlama çeşitlerinden olan B2C için örnektir.  

Buzz Marketing / Vızıltı Pazarlaması Nedir?

Vızıltı ya da söylenti pazarlaması olarak çevirebileceğimiz buzz marketing kavramı, bir ürün ya da hizmet hakkında insanların kendi aralarında konuşmasını hedefler. Böylece ürün kendiliğinden geniş kitlelere ulaşabilecektir. Ağızdan ağıza pazarlamaya göre daha yüzeyseldir. Burada tavsiyeden çok merak unsuru ön plandadır.  

Cause Marketing / Amaca Yönelik Pazarlama Nedir?

Amaca yönelik pazarlama, marka bilinirliğini sosyal sorumluluk projeleri ile artırmayı hedefleyen pazarlama çeşitlerindendir. Ancak, firma ve müşterilerinin ortak olarak önem verdiği bir sorunun çözülmesi gündemdeyse işe yarar. Örneğin, son zamanlarda dikkatimi çeken bir kampanya var. Finish’in su tasarrufunu teşvik eden kampanyası cause marketing için iyi bir örnektir. Finish, su faturasını azaltıp web sitesine yükleyenlere, ürünleri için indirim sözü vermektedir.  

Content Marketing / İçerik Pazarlaması Nedir?

Günümüzde git gide yaygınlaşan içerik pazarlamasının öncelikli amacı kullanıcıya satış yapmaktan ziyade kullanıcı için değer yaratmaktır. İçerik pazarlaması uzun vadeli bir strateji çeşididir. Firmaların, müşterileri için oluşturdukları faydalı içerikler kendi blog sayfaları, sosyal medya ağları gibi platformlarda paylaşılabilir. Marka algısı pekiştiren bu strateji kullanıcı ile marka arasındaki bağı da güçlendirir.  

Contextual Marketing / Bağlam Pazarlaması Nedir?

Bağlam pazarlaması, kullanıcıların online mecradaki davranışlarına göre özelleştirilmiş bir pazarlama çeşididir. Retargeting ve SEO gibi teknikler bağlam pazarlamasında kullanılır. Örneğin, kullanıcı Google’da bir arama yaptığında çeşitli online platformlarda karşısına ilgili ürünleri içeren reklamlar çıkacaktır.  

Conversational Marketing / Sohbet Pazarlaması Nedir?

Müşterileriyle doğrudan iletişim kurabilen ve iyi ilişkiler yürütebilen firmalar her zaman kazanmaya bir adım daha öndedir. Çeşitli kanallardan(email, telefon, canlı destek vb…) müşterileri ile birebir iletişime girmek sohbet pazarlaması olarak bilinir.  

De-Marketing Nedir?

Kulağa biraz ilginç gelen de-marketing, zaman zaman firmaların mevcuttaki talebi azaltmak, bitirmek ya da tam tersine kıtlık bilinci oluşturarak ürüne olan talebini arttırmak için uyguladıkları pazarlama çeşitlerindendir. Kamu spotlarındaki alkol ve sigara kullanımını azaltmayla ilgili mesajlar da de-marketing çeşidine örnek olarak verilebilir.  

Digital Marketing / Dijital Pazarlama Nedir?

Firmaların, mevcut ve potansiyel müşterilerine ulaşmak için dijital kanalları kullanmasıdır. Günümüzdeki en popüler dijital kanallar; sosyal medya, e-mail ve arama motorlarıdır.  

Direct Marketing / Doğrudan Pazarlama Nedir?

Firmaların müşterileri ile doğrudan iletişim kurmayı hedefleyen pazarlama çeşitlerinden biri olan doğrudan pazarlama; Tv, dergi reklamları, SMS, email gibi kanalları kullanır.  

Diversity Marketing Nedir?

Kültürel Pazarlama veya Etnik Pazarlama olarak da bilinir. Farklı kültürden gelen tüketicilerin ürünlerle ilgili farklı beklentileri ve ihtiyaçları olabilir. İşte tam bu noktada diversity marketing devreye girer. Firmalar, ürünlerini potansiyel müşterilerine uygun hale getirerek daha fazla satış yapmayı hedeflerler.  

Email Marketing / Email Pazarlaması Nedir?

Email pazarlaması basitçe, müşteriyle email kanalını kullanarak reklam, makale, promosyon gibi içeriklerin yollanarak iletişim kurulmasıdır. Çoğu firmanın bülten abonelik hizmeti vardır. Belirli aralıklarla listede kayıtlı mevcut ya da potansiyel müşterilerine mail yollarlar. Bazı firmalar bunun dozunu kaçırdığı için günümüzde çoğu insan için rahatsızlık nedenidir.  

Event Marketing / Etkinlik Pazarlaması Nedir?

Firmaların düzenlediği bir çok etkinliğe denk geldiğinize eminim. Fuarlar, konferanslar, konserler, yarışmalar… İşte bunlar etkinlik pazarlaması kapsamında oluşturulan organizasyonlar. Müşteri ile yüz yüze görüşme fırsatı, marka bilinirliğini arttırmak, satışları arttırmak, değer yaratmak gibi bir çok amaca hizmet edebilir. Firmalar bazen ev sahibi, bazen sponsor olarak karşımıza çıkabilir.  

Experiential Marketing / Deneyim Pazarlaması Nedir?

Güçlü bir pazarlama çeşitlerinden biri olan deneyim pazarlaması; müşteride güzel ve güçlü bir anı bırakarak hatırlanabilir olmayı hedefler. Böylece firma ile müşteriler arasında bir bağ oluşur. Red Bull’un projesi olan Red Bull Stratos’u hatırladınız mı? Ya da uzaydan atlayan adam Felix mi desem?  

Global Marketing / Küresel Pazarlama Nedir?

Basitçe, başka ülkelerde faaliyet gösterebilmek için yaptığınız uluslararası pazarlamadır. Başlı başına bir konu olan küresel pazarlama için söylenmiş bir söz vardır : Think Global, Act Local. Ürün ya da hizmetle ilgili pazar araştırması yapıldıktan sonra ürünün o ülkeye göre özelleştirilmesi gerekir. Global Marketing dersinden hatırladığım bir örneği paylaşmak istiyorum. Yanlış hatırlamıyorsam Unilever’a ait bir şampuan markası Hindistan pazarına giriyor. Ekonomik nedenlerden dolayı, 550 ml ve üzeri paketleri bulunan şampuanlar, neredeyse seyahat boyuna çekilerek satışa sunuluyor. Eğer bu marka ürünlerini 550 ml olarak satışa sunsaydı sizce başarılı olur muydu?  

Guerilla Marketing / Gerilla Pazarlama Nedir?

İtiraf edin çoğunuzun favorisi gerilla pazarlama! 🙂 Henüz duymayanlar için gerilla pazarlama, bir markayı, ürünü ya da hizmeti alışılmadık, cesur, akıllı ve yaratıcı şekilde pazarlamadır. Başarılı bir gerilla pazarlama uzun bir süre boyunca hatırlanacak ve etkisi devam edecektir.

Telekinetik güçleri olan bir kızın cafede terör estirdiği videoyu hatırladınız mı? Carrie filminin gerilla pazarlama kampanyası olan videoyu aşağıdan izleyebilirsiniz.

Inbound Pazarlama / Gelen Pazarlama Nedir?

Müşterilerinizin sizi bulmasını hedefleyen pazarlama çeşitlerinden biridir. Ana stratejisini SEO oluşturur. Google’da iyi sonuçlar elde etmek, doğru anahtar kelimelerde yer almak müşterilerin ilgisini çekeceğinden size gelmesini sağlayacaktır. İyi bir içerik ile güzel trafikler elde edebilirsiniz.  

Industrial Marketing / Endüstriyel Pazarlama Nedir?

B2B pazarlama çeşitlerinden biri olan endüstriyel pazarlama, firmaların bir başka firmaya ürün ya da hizmet satması olarak tanımlanabilir. Buradaki fark, bu ürün ya da hizmetler hammaddeden son ürüne kadar olan satışlardır.  

Influencer Marketing / Etkili Kişi Pazarlaması Nedir?

Belirli bir kitleyi etkileyebilme gücü olan kişilere influencer denmektedir. O kişinin influencer olduğu konuyla ilgili uzman olduğunu düşünebiliriz. Bu bir ünlü, yazar, oyuncu, sosyal medya fenomeni gibi kişiler olabilir. Ürün ya da hizmetinize en uygun influencerı seçerek bir anda geniş kitlelere ulaşabilirsiniz.  

In-Game Marketing Nedir?

Mobil oyunlarda tanıdığınız bir markanın reklamını ya da ürününü gördüğünüz oldu mu? Bir markanın ürünlerinin oyun içine yerleştirilerek pazarlanmasıdır. Oyun dünyası pazarının bu kadar büyüdüğü bu dönemde in-game marketing güzel bir seçenek olabilir. The Sims 2’nin H&M Fashion Stuff paketi bir in-game marketing örneğidir.  

Integrated Marketing / Bütünleşik Pazarlama Nedir?

Pazarlama çeşitlerinin en bilinenlerinden olan bütünleşik pazarlama, kullanıcıya hangi kanaldan olursa olsun hizmetini aynı müşteri deneyimini yaşatmak üzere planlanan bir pazarlama çeşididir. Google, en iyi temsilcilerindendir. İster Google Analytics ister Gmail kullanın tek hesapla bu farklı hizmetlere aynı kalitede ulaşabilirsiniz.  

Interactive Marketing / İnteraktif Pazarlama Nedir?

İnteraktif pazarlama çeşidi, oyuna kullanıcının da dahil edildiği pazarlama çeşitlerindendir. Kullanıcıya, canlı deneyim yaşatarak onda iyi bir etki bırakmayı hedefler. İnteraktif pazarlama çeşidine Netflix’in hamlesini verebiliriz. Black Mirror dizisi için yaptığı uygulama izleyiciye bölümlerin içinde seçenekler sunuyor ve hikayaye şekil vermesini sağlıyor.  

International Marketing / Uluslararası Pazarlama Nedir?

Uluslararası pazarlama, bir ürün ya da servisin birden fazla ülkede pazarlanmasıdır. Bazı ürünlerin lokale uyarlanması gerekirken, bazı ürünler her yerde aynı şekilde satılabilir. L’Oréal’ ait olan True Match serisinin toplamda 40 farklı ten rengi bulunurken, ülkemizde bu ürüne ait yalnızca birkaç rengi bulabiliriz. Bunun nedeni bazı cilt renklerinin ülkemizde bulunmamasıdır.  

Loyalty Marketing / Sadakat Pazarlaması Nedir?

Sadakat pazarlaması, var olan müşteriyi çeşitli ödüller vererek elde tutmayı hedefleyen pazarlama çeşitlerindendir. Buradaki mantık, var olan müşterinin yeni bir müşteri kazanmaya oranla daha az maliyetli olduğuna dayanmaktadır. Bazı firmaların satış sonrası kazandırdıkları puanlar sadakat pazarlamasına örnek verilebilir.  

Multichannel Marketing / Çok Kanallı Pazarlama Nedir?

Çok kanallı pazarlama, firmaların ürün ya da hizmetlerini birden çok kanalı kullanarak müşteriye erişmeye çalışmasıdır. Her kanalın stratejisi farklıdır. Bu kanallar billboard, web sitesi, sosyal medya ya da satış mağazası olabilir.  

Mobile Marketing / Mobil Pazarlama Nedir?

Mobil cihazların hızla yayılmasıyla birlikte mobil pazarlamanın günümüzdeki yeri oldukça önemli bir hale gelmiştir. Akıllı telefonlar, tabletler, oyun konsolları mobil olarak tanımlanabilir. Dünya üzerinde insanların %70’i akıllı telefon kullanmaktadır ve bunların neredeyse tamamı internet erişimleri mobil cihazlar üzerinden sağlamaktadırlar. Reklamların, web sitelerinin ve mobil uygulamaların mobil uyumlu ve eşsiz olması gerekmektedir.  

Native Marketing / Doğal Pazarlama Nedir?

Doğal pazarlama verilen reklamların, reklam gibi görünmemesi gerektiği mantığına dayanan pazarlama çeşididir. Herhangi bir yere verilen reklamın aslında oraya ait olduğu ve kullanıcıya reklammış gibi hissettirilmemesidir.  

Network Marketing / Ağ Pazarlaması Nedir?

Ağ pazarlaması müşterilere ürün satarken, aynı müşterilerin kendilerine ait takımları inşa edip onların da satış yapmasına ve giderek büyük bir ağ inşa edilmesine olanak sağlayan pazarlama çeşitlerinden biridir. Network pazarlaması ile ilgili daha detaylı bir içerik okumak isterseniz “Network Marketing Nedir? Nasıl Çalışır ve Örnekleri” isimli yazımızı okuyabilirsiniz.  

Neuromarketing / Nöro Pazarlama Nedir?

Nöro pazarlama, sinirbilimi ve pazarlamanın birleştiği bir pazarlama çeşididir. Pazarlamada çoğu zaman insanların hangi ürünü nereden, hangi zamanlarda aldıklarını bulabiliriz fakat her zaman neden bu ürünü tercih ettiklerini bilemeyiz. Tüketici davranışlarını inceleyen ve satın alma tercihlerini inceleyen nöro pazarlama günümüzde çok popüler olan pazarlama çeşitlerinden biridir.  

Next-Best-Action Marketing Nedir?

Next best action marketing, müşterinin hali hazırda satın almak istemediği bir ürünü satın aldırabilmek için geliştirilen pazarlama çeşitlerindendir. Eğer bir ürüne hayır dediyseniz, o ürünün reklamını defalarca aynı şekilde görseniz bile muhtemelen cevabınız yine hayır olacaktır. Next best action marketing ile firmalar bu gereksiz reklam yükünden kaçınabilir. Örneğin, bir televizyon satın aldınız. Satıcı firma size sigorta yapmayı öneriyor. Fakat bunun pahalı olduğunu ve zaten bozulan bir şey olursa daha uygun bir fiyata tamir ettirebileceğinizi biliyorsunuz. Peki ya satıcı firma size uygun fiyatlı servis hizmeti sunarsa tepkiniz ne olur?  

Niche Marketing / Niş Pazarlama Nedir?

Niş pazarlama, pazardaki küçük bir boşluğu doldurmaya yönelik yapılan pazarlama çeşididir. Bu türün hedef kitlesi belli karakteristik özellikleri içerir ve küçük bir kitledir. Örneğin, erkeklere özel büyük beden kıyafet niş bir pazardır.  

Offline Marketing / Çevrimdışı Pazarlama Nedir?

Offline pazarlama çeşidi interneti kullanmadan çevrımdışı olarak yapılan bütün pazarlama faaliyetlerine verilen isimdir. Billboard reklamları, televizyon reklamları, broşür dağıtmak, stand açmak gibi eylemler çevrimdışı pazarlamaya dahildir.  

Omnichannel Marketing Nedir?

Omnichannel marketing, çok kanallı pazarlama ile sıkça karıştırılan bir pazarlama çeşididir. Bu pazarlama çeşitleri arasındaki net fark omnichannel pazarlamada, firmaların birden fazla kanalı entegre şekilde kullanarak müşteriye ortak bir deneyim yaşatma hedefidir. Çok kanallı pazarlamada ise çeşitli kanallar müşterilere ulaşmak için kullanılır.  

Outbound Marketing / Giden Pazarlama Nedir?

Geleneksel pazarlama yöntemlerinden biri olan giden pazarlama tüketicinin izni dışında reklam göstermeye dayanır. Billboard, TV reklamları, soğuk arama, soğuk email gibi yollar outbound marketing için örneklerdir.  

Outdoor Marketing / Açık Hava Pazarlaması Nedir?

Açık havada gördüğümüz herhangi bir reklam çeşidi outdoor marketing için örnektir. Firmalar, reklamların konumlandırıldığı alanlarda bilinirliği arttırmayı hedefler.  

Partnership Marketing / Ortak Pazarlama Nedir?

Ortak pazarlama, bir şahıs ya da şirket ile iş birliğine giderek, onların pazarında da satış yapmayı hedefleyen pazarlama çeşididir. Bu ortaklık sonucunda, anlaştığınız firmanın ya da şahısın hedef kitlesine kendinizi duyurma imkanı sağlarsınız. Bir dönem Starbuck ve Apple ortak pazarlama içerisindeydiler. Apple, Starbucks müşterilerine ücretsiz iTunes kullanımı vermişti.  

Performance Marketing / Performans Pazarlaması Nedir?

Performans pazarlaması, diğer pazarlama çeşitlerine oranla daha detaylı ölçümleme yapmamızı sağlayan pazarlama çeşididir. KPIlar belirlenir, iş sonunda performans ölçümlemesi yapılır. Hedeflere ne ölçüde ulaşıldığı belirlenir ve bu doğrultuda aksiyona geçilir.  

Personalized Marketing / Kişiselleştirilmiş Pazarlama Nedir?

Birebir pazarlama olarak da geçen kişiselleştirilmiş pazarlama kullanıcıya onun ve ihtiyaçlarının ne kadar özel olduğunu hissettirmeye dayanır. Tüketici davranışları incelenerek onun ihtiyaçlarına özel doğru mesajlar doğru kanallardan iletilir. Firmaların gönderdiği toplu maillerde isminizin yazması, incelediğiniz bir ürüne benzer ürünlerin karşınıza çıkması gibi uygulamalar kişiselleştirilmiş pazarlamadır.  

Persuasion Marketing / İkna Pazarlaması Nedir?

İkna pazarlaması, insanların duygularını ve psikolojisini temel alarak, onları nasıl manipüle edeceğini ve bunları pazarlamada nasıl kullanacağını ele alan pazarlama çeşididir. Örneğin; 9.90 liraya satılan bir üründe oluşan fiyat algısı ile 10.00 liraya satılan bir ürünün algısı bir değildir.  

Product Marketing / Ürün Pazarlaması Nedir?

Geniş bir terim olan ürün pazarlaması, spesifik bir ürünün pazarda yer almasının sağlamak için yapılan tüm pazar faliyetlerini kapsar.  

Promotional Marketing Nedir?

Promotional marketing, tüketicide satın almak için ekstra bir neden yaratmak için uğraşır. Yarışmalar, ek indirim zamanları(Black Friday gibi…), tester gibi uygulamalar promotional marketing için örneklerdir.  

Real Time Marketing / Gerçek Zamanlı Pazarlama Nedir?

Gerçek zamanlı pazarlama, tüketiciye ait davranışları(arama, harcama…) inceler ve elde ettiği datalara göre çevrimiçi olarak tüketiciye reklam, promosyon gibi seçenekler gösterir. Web sitelerinde aniden belirlen pop-up pencereleri gerçek zamanlı pazarlama için örnektir.  

Referral Marketing / Referans Pazarlaması Nedir?

Referans pazarlaması, mevcut müşterinizi yeni müşteriler çekebilmek için kullanmaktır. Güçlü fakat tahmin edilmesi zor bir pazarlama çeşididir. Bu pazarlama çeşidi ile marka güvenilirliği arttırılabilir. “Arkadaşınıza önerin 20 TL indirim kazanın” gibi mesajları çok sık görüyoruz. Hali hazırda zaten güvenip kullandığınız bir ürünü/hizmeti arkadaşınıza tavsiye ettiğinizde otomatik olarak o kişide marka ile ilgili güven duygusu oluşacaktır.  

Relationship Marketing / İlişki Pazarlaması Nedir?

İlişki pazarlaması, müşterilerle olan ilişkinizi sıfırdan kurma, geliştirme ve güçlendirme olarak tanımlanabilir. Uzun vadeli pazarlama çeşitlerinden olan ilişki pazarlaması, müşterinin markaya olan sadakatini arttırmayı amaçlar. İlişki pazarlamasının ardındaki mantık, var olan müşterinin yeni müşteri edinmeye kıyasla daha az maliyetli olmasıdır. Aynı zamanda, zaten sizi bilip deneyen müşterinizi daha mutlu etmek de daha kolay olabilir.  

Remarketing / Yeniden Pazarlama Nedir?

Yeniden pazarlama, bir işletme ile daha önce etkileşimde bulunan bir müşteriye yeniden pazarlama yapmaktır. Dijital pazarlamadan önce da hayatımızda olan yeniden pazarlama kavramı, internet çağı ile günümüzde daha da yaygın ve kullanılır hale gelmiştir. Tüketiciye kendinizi hatırlatmak, daha önce satın aldıkları ürünleri tekrar satmaya çalışmak yeniden pazarlama örnekleridir.  

Scarsity Marketing / Kıtlık Pazarlaması Nedir?

Psikolojik temelli olan kıtlık pazarlaması, müşteriye bir şeyleri kaçırdığını ya da kaçırabileceğini düşündürüp satış yapmaya çalışmasıdır. Örneğin; kısa süreli indirimde olan bir ürününden 2 adet stok kaldığını gösterdiğinizi varsayalım, müşteri acele etmezse bu ürüne indirimli fiyatıyla sahip olamayacağını düşünerek satın alma aşamasına geçer.  

Seasonal Marketing / Sezonsal Pazarlama Nedir?

Seasonal marketing, yılın belli zamanlarda spesifik olarak satışa çıkan ürünler için yapılan pazarlamadır. Sevgililer günü, Yılbaşı, Şükran Günü gibi özel günler örnek verilebilir.  

Social Media Marketing / Sosyal Medya Pazarlaması Nedir?

Sosyal medya pazarlaması, Twitter, Youtube, Instagram, Facebook gibi kanallarla marka bilinirliği, tanıtım, web sitesi trafiği yaratmak gibi amaçlarla kullanılabilir. Her kanal için farklı ve doğru içerik üretilmesi önemlidir.  

Telemarketing / Telepazarlama Nedir?

Soğuk arama yaparak satış yapmayı hedefleyen pazarlama çeşidine telepazarlama denir. Zor bir satış yöntemidir. Çoğu zaman insanlar bu durumdan rahatsız olurlar çünkü istekleri dışında aramalar gerçekleşiyordur.  

Stealth Marketing / Gizli Pazarlama Nedir?

Gizli pazarlama, tüketiciye hissettirmeden pazarlama yapmaktır. Örneğin; bir dizi izliyorsunuz ve arka planda gizlice yerleştirilmiş bir ürün var. Oyuncular ürün ile ilgili hiç bir diyalog kurmuyorlar fakat görüyorsunuz. İşte gizli pazarlamanın bir örneği olarak bunu verebiliriz.  

User-Generated Marketing / Kullanıcıların Geliştirdiği Pazarlama Nedir?

User generated marketing, bir pazarlama kampanyasında tüketicilerin aktif rol oynadığı pazarlama çeşididir. Hedef kitle ile yapılan bu çalışmada bir ürüne, logoya ya da bir etkinliğe yön verilebilir. Tamamen tüketicilerin fikirlerinden ortaya çıkacak olan çalışmalardan iyi pazarlama örnekleri oluşabilir.  

Video Marketing / Video Pazarlama Nedir?

Video pazarlama, bir ürün ya da hizmetin video kullanılarak pazarlanmasıdır. Oldukça etkili ve yaygın olan bu pazarlama çeşidi özellikle influencer pazarlaması ile kombine bir şekilde kullanılıyor. Marka bilinirliği yaratmak ve geniş kitlelere ulaşabilmek adına oldukça verimli bir pazarlama çeşididir.  

Viral Marketing / Viral Pazarlama Nedir?

Viral pazarlama, bir mesajın sosyal medya kanalları ile son derece hızlı bir şekilde yayınlanmasını hedefleyen bir pazarlama çeşididir. Uzun vadeli olmasa da oldukça etkilidir. Marka bilinirliğini arttırmak için kullanılır. “Fulya’nın intikamı” olarak bildiğimiz video GittiGidiyor’un düzenlediği viral pazarlama örneğidir.

Word of Mouth Marketing / Ağızdan Ağıza Pazarlama Nedir?

Mutlu müşterilerinizin gücünü net bir şekilde görebileceğiniz pazarlama çeşitlerinden olan ağızdan ağıza pazarlama, bir tüketicinin ürününüzü veya hizmetinizi kendiliğinden çevresindeki insanlara önermesidir. Tabii ki bu durumun tam tersi de mevcuttur. Sizden memnun olmayan müşterileriniz bu sefer sizden negatif şekilde bahsederek marka imajınızı etkileyecektir.

Son söz

Geçmişten günümüze hayatımıza giren, hala hayatımızda olan ve unutulan bazı pazarlama çeşitlerinden kısaca, örnekleriyle bahsettik. Temel olarak kulak aşinalığı kazanmanızı amaçladığım bu yazımızın başlangıç düzeyi için sizlere faydalı olacağını umuyorum.

İlerleyen zamanlarda bu pazarlama çeşitleriyle ilgili daha detaylı yazıları da web sitemizde bulabileceksiniz.

Renklerin anlamlarını biliyor musunuz? Hiç şüphesiz ki renkler bizi bir duygudan başka bir duyguya sürükleyebilir. Bazı renkleri gördüğümüzde heyecanlanabilir, acıkabilir bazı renklerde ise sakinleşebilir ya da üzgün hissedebiliriz. Renklerin anlamları hayatımızda sandığınızdan daha fazla yer kaplıyor.

Peki ya renkler satın alma kararımızı ya da markaya bakışımızı nasıl etkiler? Markalar renkleri nasıl kullanıyorlar? Renklerin psikolojik anlamları ve insanlara etkileri nelerdir? Renklerin anlamlarını iş hayatı açısından değerlendirdiğimiz bu yazımızda sorularınıza cevaplar bulacağız.

Doğru Rengi Seçmek Neden Önemlidir?

Çoğu zaman markaları sloganlarından, reklamlarından, logolarından ya da bize yaşattığı deneyimlerden anımsarız. Bunların temelinde bize hissettirdikleri vardır. Bu kimi zaman bir melodide, kimi zaman mağazalarda kullanılan özel bir kokuda, kimi zaman da bir logonun renginde saklıdır. Peki renklerin anlamlarının buradaki rolü nedir?

Her zaman duyarız “imaj çok önemlidir!”. Markalar çizmek istedikleri imajı enine boyuna düşünürler. Kullanılan bir kelimeden tutun logodaki bir yıldızın eksik ya da fazla olmasına kadar… Bu bütünsel çalışmanın bir ayağını da bu yazının konusu olan renkler oluşturmaktadır. Doğru renk seçimi marka bilinirliği için önemli bir adımdır, aynı zamanda firma kimliğiniz hakkında da kullanıcıya tüyolar verir. İşte bu adımda, renklerin anlamlarına kulak vermek çok önemlidir.

Loyola Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma(Morton, “Why Colour Matters‟, 2013) renklerin marka bilinirliğini %80 oranında arttırdığını göstermiştir. Eğer marka bilinirliğine yeterli derecede sahipseniz renklerinizle geçici süre ile oynamakta bir sakınca yoktur.

Heinz markası 2000 yılının Ekim ayında EZ Squirt Blastin’ adını verdikleri farklı renkteki ketçapları piyasa sürdüler. Diğer ketçap şişeleri arasında bariz şekilde farkedilen bu şişeleri müşteri de es geçmedi ve Heinz’ın ürün satışları $23 Milyon arttı. Bu olay bize marka bilinirliği dışında renklerin anlamlarının doğru kullanıldığında ne kadar dikkat çekici olup lehimize sonuçlandığını gösteriyor.

Doğru çalışılmış bir ürün ambalajı tüketicinin o ürünü almasını tetikleyecektir. Kullanıcılar bir ürünün ilk değerlendirmesini yaklaşık 90 saniyede yaparlar ve bunun %62 – 90’lık kısmını ürünün rengi oluşturur.

Yeşil Mercedes

Her renk her ürüne olur mu? Örneğin yeşil favori renginiz bu renk ambalaja sahip bir şampuan alabilirsiniz. Sizde ferahlık, tazelik, naturellik gibi duygular hatta belki de ürünün vegan ya da organik olduğuna dair izlenimler uyandırır. Peki ya aynı renkte bir Mercedes olsaydı, satın alır mıydınız? Yapılan bir araştırmada bir grup katılımcıya firmaların logoları ve 8 renk seçeneği sunuluyor, bu renklerin firmaların ürettiği ürüne ne kadar uyduğu ile ilgili bir puanlama yapmaları isteniyor. Sonuç gösteriyor ki, katılımcılar ürünlerin fonksiyonuna en uygun olan renkleri seçiyorlar.  

Renklerin Yolculuğu

Neden yeşil renk Mercedes’i en iyi yansıtacak renk olmasın ki, buna kim karar veriyor? Tabii ki beynimiz! Her rengin farklı düzeyde enerjisi vardır ve bunlar doğrudan beynimizi dolayısıyla da duygularımızı etkilerler. Renkler görülüp beyne iletildikten sonra beyin zihinsel durumu ve duyguları etkileyen bir hormon salgılar. Bunun sonucunda da bazı renkler negatif bazı renkler ise pozitif etki yaratır. 1981 yılında Rikard Küller’in yaptığı araştırmada deneklere gösterilen renklerin EEG, kalp atım hızı ve duygusal alanlarda büyük değişiklikler yaptığı ortaya konulmuştur.

Renklerin Anlamları ve Markalar

Siyah Rengin Anlamı

Cesaret, Resmiyet, Gizem, Güç, Lüks, Disiplin ve Ciddiyet

Siyah rengin anlamı çoğu kültürde matem, kötülük, karanlık olarak anılsa da iş pazarlama dünyasında biraz farklılaşıyor. Cesaret, resmiyet, gizem, güç, lüks, disiplin ve ciddiyet anlamlarına gelen siyah rengi kullanan firmalar oldukça fazla. Disney, Apple, Nike, Gillette, Adidas, Gucci, Channel, Prada gibi ünlü markalar siyah rengi tercih edenlerden. Bu firmaların ortak yönleri neler sizce?

Üst sınıf lüks marka olarak sınıflandırabileceğimiz Gucci, Channel, Prada gibi markalar siyah rengin hissettirdiği lüks algısı oldukça iyi yansıtıyor. Nike, Adidas ve Puma gibi spor markalar ise siyah rengin disiplin, güç ve ciddiyet duygusunu kullanıyorlar.

Beyaz Rengin Anlamı

Saflık, Temizlik, Sakinlik, Masumiyet, Güvenlik ve Huzur

Saf ve temiz olmayı hangi renkle tanımlarsınız diye sorsam eminim ki aklınıza ilk gelen renk muhtemelen beyaz olacaktır. Kültürden kültüre farketse de beyaz rengin anlamı çoğu zaman saflık, temizlik, sakinlik, masumiyet, güvenlik ve huzur anlamlarına gelir. Hastane, düğün gibi yerlerde ana tema rengini oluşturması da bu yüzdendir. Markalar beyaz rengi çoğu zaman ikincil renk olarak kullanmaktadırlar.

Kırmızı Rengin Anlamı

Heyecan, Tutku, Tehlike, Enerji, Aşk, Öfke ve Hareket
En iddialı ve dikkat çekici renklerden biri şüphesiz ki kırmızı renktir. Firmalar kırmızı rengi çoğu zaman, “call-to-action” olarak bildiğimiz “eylem çağrılarında” kullanmaktadırlar çünkü beynimiz için kırmızı rengin anlamı “aciliyettir”. Youtube, Netflix, Burger King, McDonald’s, Coca-Cola, Oracle, KFC ve Lego en bilindik kırmızı logoya sahip markalardan. Özellikle fast-food ve içecek markalarının kırmızı rengi kullanmaları çok sık rastladığımız bir durum. Oluşturdukları aciliyet, enerji ve açlık hissiyle başarılı birer örnek haline geliyorlar.

Medya platformları ise sizi heyecanlandıracak, kimi zaman aşk, öfke gibi duyguları tetikleyecek videoları için yine kırmızı rengi tercih edenlerden. Kısacası, dikkat çekmek istiyorsanız ve markanız bunun karşılığını verebiliyorsa kırmızı sizin için ideal olacaktır.

Mavi Rengin Anlamı

Profesyonellik, Güven, Otorite, Güç, Üretkenlik, Sakinlik ve Sadakat
Çoğu insanın favori rengini oluşturan mavi renk özellikle erkeklerin tercihi oluyor. Kırmızı rengin aksine insanı sakinleştiren mavi renk çoğu insan tarafından tercih edildiği için daha geleneksel ve muhafazakar bir renk olarak tanımlanıyor.

Uluslararası En iyi 1oo markanın yaklaşık %33’ü mavi rengi tercih ediyor. Mavi rengin anlamı ile ilgili birebir iletişimin bir temsilcisi olduğu ve müşteride aidiyet hissi oluşturduğuna dair bir düşünce var. Hal böyle olunca çok sık olarak mavi renkli logolarla karşılaşıyoruz. American Express, Visa, PayPal, Twitter, Facebook, Skype, IBM, Intel, Pepsi, Volkswagen, Ford, Oral-B en popüler mavi rengi kullanan markalardan.

Yeşil Rengin Anlamı

Uyum, Doğa, Sağlık, Şans, Tazelik ve Büyüme
Yeşil rengin anlamı çoğunlukla doğa ve para ile ilişkilendirilir. Doğanın temelinde büyüme, yenilenme, tazelik ve uyum vardır. Çevre dostu, sürdürülebilir, organik ürünleri olan firmalar çoğunlukla yeşil rengi tercih ediyorlar. Para ve serveti de çağrıştırdığı için bankacılık ve finans sektöründeki firmalar için de çok uygun bir renk. Starbucks, Garanti, Animal Planet, Android, Spotify, BP, Whole Foods, xBox, Tropicano gibi markalar yeşil rengi tercih ediyorlar.

Sarı Rengin Anlamı

Hız, Eğlence, Düşük Maliyet, İyimserlik, Sıcaklık, Dikkat ve Netlik
Sarı renk en enerjik renklerden biri. Verdiği sıcaklık hissiyle insandaki enerjiyi tetikliyor. Bu yüzden, insanlarda iyimserliği, pozitif düşünceleri ortaya çıkartıyor. Sarı rengin anlamı, aynı zamanda dikkat olarak da bilinmektedir. Trafik lambalarındaki dikkat ışığı sarı renktir.

McDonald’sın “altın kemerlerini” bilmeyen yoktur. Büyük, parlak, mutluluğu simgeleyen, sıcaklık hissi uyandıran sarı kemerler… McDonald kardeşler bu fikri yansıtabilmek için altın kemerleri tasarlamışlardır. Bir diğer örnek ise Ikea. Düşük maliyeti simgeleyen Ikea logosunda sarı rengi kullanıyor. Hız sembolü olarak da Ferrari’yi örnek verebiliriz. Sarı renk logoya sahip birkaç marka; Lays, Post-it, Subway, Cat, Imdb, Snapchat.

Mor Rengin Anlamı

Asalet, Lüks, Kutlama, Eğitim, Gizem, Hayal gücü ve Zarafet
Tarihte asillerin rengi olarak bilinen mor renk, günümüzde ya çok sevilen ya da nefret edilen bir renk olarak karşımıza çıkıyor. Firmaların sıklıkla kullandığı bir renk diyemeyiz. Bir tasarımda fazla kullanımı mor rengin anlamını kibir ya da hayal kırıklığı gibi olumsuz duygulara dönüştürebiliyor.

Eğitim alanından kullanan isimlerden biri Northwestern Üniversitesi. Özellikle pazarlama alanında en iyilerden olan bu üniversite logosunda yoğun olarak mor rengi kullanıyor. Yahoo, Fedex, Twitch, Gratis mor rengi kullanan firmalardan bazıları.

Kahverenginin Anlamı

Konfor, Güvenlik, İzole, Sağlam ve Doğal
Yeryüzünün rengi olarak bilinen kahverenginin anlamı bazen tekdüze ve sıkıcı olarak algılanabiliyor. Kahve ve çikolata markalarının çoğunlukla tercih edebileceği bir renk. Ups, M&m’s, Gloria Jean’s en bilinen örneklerinden. Ups, kahverenginin yansıttığı izole, güvenli ve sağlam sıfatlarını avantaja çeviren markalardan biri.

Turuncu Rengin Anlamı

Canlı, Oyuncu, Mutlu, Sanatsal, Macera ve Enerjik
Kırmızı ile sarının karışımı olan turuncu renk, kendisini özellikle yiyecek sektöründe ispat etmiş renklerden. Pazarlamacıların call to action için tercih ettikleri bir diğer renk turuncu oluyor. Turuncu rengin anlamı markanızın dost canlısı, eğlenceli fakat yine de güvenilir olduğunu gösteriyor. Fanta, Amazon, Harley Davidson, Firefox, Timberland, Nickelodeon ve MasterCard turuncu logo kullanan markalardan bazıları.

Pembe Rengin Anlamı

Dişi, Romantik, Güzel, Çocuksu, Tatlı, İyimser ve Kibar
Pembe rengin anlamı dişi, romantik, güzel, çocuksu, tatlı, iyimser ve kibardır. Daha çok kadınsı bir renk olarak bilinen pembe, kadınlara yönelik ürünler üreten firmaların sıklıkla tercih ettiği bir renk. Aynı zamanda, şekerli gıdalar üreten bir firmanız varsa pembe yine iyi bir seçenek oluyor. Victoria’s Secret, Barbie, Donkin’ Donuts, Cosmopolitan, Hello Kitty en bilindik markalardan.

Son Söz

Renklerin anlamları kişilere, olaylara, deneyimlerimize göre farkedebilir. Renklerin kombinasyonu farklı anlamlar ortaya çıkartabilir ya da birbirini destekleyebilir. Logo renkleri zaman içinde değişebilir, gelişebilirler. Çizmek istediğiniz imajı, vermek istediğiniz mesajı derinlemesine düşünün. Markanızı en iyi yansıttığını düşündüğünüz renkleri seçin. Belki bunları bir araya getirebilirsiniz ya da tek renk olarak kullanabilirsiniz. Renklerin anlamlarını kullanarak farklı kombinasyonlar deneyebilir ve alternatifler üretebilirsiniz. Böylece seçim yapmanız biraz daha kolaylaşabilir. Unutmayın, renkler işin sadece ufak bir ayağı fakat olmazsa olmazı. 🙂

Eğer nasıl marka yaratacağınız konusunda merak ettikleriniz varsa Markalaşma Nedir? yazımıza göz atabilirsiniz.

Kaynaklar

• The Psychology of Colour Influences Consumers’ Buying Behaviour – A Diagnostic Study – J Suresh Kumar
• http://renketkisi.com/psikoloji-ve-renk.html
• https://www.verywellmind.com/color-psychology-2795824

 

 

 

 

 

 

Halkla İlişkiler Kısaca Nedir?

Halkla ilişkiler mesleğiyle ilgili detaylı bilgi vermeden önce kısaca halkla ilişkiler nedir sorusunun cevabına bakalım.

Halkla ilişkiler bir kurumun/markanın toplumla olan iletişimini yönetmesi işidir.

Yani aslında bir markanın iletişim stratejilerinin belirlenmesi ve uygulanması işlerini yürüten birim Halkla İlişkiler (PR) birimidir.

Halkla İlişkiler Ne İş Yapar?

Halkla ilişkiler çalışanları çalışanları, çalıştıkları kurumların iletişim faaliyetlerinden sorumlu olarak çalışırlar. Örneğin haber sitelerinde, televizyonlarda ve bloglarda gördüğünüz haberler, halkla ilişkiler birimlerinin çalışmaları sonrası ortaya çıkarılırlar. Burada en önemli amaç şirket imajını yönetebilmek, kitlelere ulaşmak ve marka mesajını iletmektir.  

Halkla İlişkilerin Amaçları Nelerdir?

Halkla İlişkilerin amaçları, kurmun halk nezdinde tanıtımının ve itibar elde etmesinin sağlanmasıdır. Burada dikkat etmemiz gereken husus halkla ilişkilerin temel olarak kitlesel iletişimde yoğunlaşıyor olmasıdır. Yani bu iletişimi sosyal medya pazarlaması, reklamlar veya eposta pazarlaması gibi diğer iletişim odaklı pazarlama alanlarıyla karıştırmamak gerekir.  

Halkla İlişkilerin Görevleri Nelerdir?

Halkla İlişkiler biriminin görevleri kısaca aşağıdaki gibidir;

• Kurumla ilgili haber ve gelişmelerin gazete, radyo ve televizyon gibi kitlesel iletişim araçlarında yer almasını sağlamak,
• Kurumsal imaj yönetimi için kullanılacak iletişim dilini ve şeklini belirlemek,
• Markanın tanıtımına ve hedef kitlesine ulaşmasına yardım edeceğini düşündüğü seminer, konferans, basın açıklaması gibi etkinlikler üretmek, uygulamak ve basında yer almasını sağlamak.

Halkla İlişkiler Maaşları Ne Kadar?

Kariyet.net üzerinden ediniğimiz bilgilere göre ortalama bir Halkla İlişkiler Sorumlusunun maaşı 2990 TL‘dir.

Konu yöneticilere geldiğindeyse bu çalışılan firmaya, firma içerisinde halkla ilişkiler biriminin yeri ve konumuna ve marka stratejisine göre oldukça değişkenlik göstermektedir.  

Halkla İlişkiler Ajansı Nedir? Ne İş Yaparlar?

Halkla İlişkiler ajansları (PR ajansları) ülkemizde çok fazla popüler olmasa da aslında yukarıda da tanımladığımız işleri şirketler adına yapan ajanslardır.

Özellikle dünya çapında incelediğimizde bu ajanslar, kriz yöneimi, marka imaj itibar yönetimi ve marka bilinirliği arttırma gibi konulara odaklanmışlardır.

Bir örnekle açıklamak gerekirse; Dünyanın en byük sigara firmalarından birisi, işi gereği olan aşırı olumsuz imajını düzeltmek için bir akciğer kanseri araştırma tesisi ve hastanesi kurmuştur. Aslında bakarsanız her ne kadar ironik bir durum olsa da bu çalışma dünya basınında oldukça geniş yer bulmuş ve markanın olumlu bir imajla arka itibarını ve bilinirliğini geliştirmesine büyük katkı sunmuştur.

Markethinkers olarak pazarlamanın önemli alanlarından biri olan Halkla İlişkiler alanını detaylarıyla size açıklamak ve olası sorularını yanıtlamak istedik. Ancak eğer içeriğimiz istediğiniz sorulara yanıt vermiyorsa, yorum kısmına sorunuzu yazmanız halinde size yardımcı olabiliriz.

Network Marketing (Ağ Pazarlaması) Nedir?

Network marketing ya da Türkçe adıyla ağ pazarlaması, kişiye ve kişinin çevresine dayalı, ağ oluşturarak veya takımlar kurarak satış gerçekleştirmesi yöntemi olarak özetlenebilir. Bu sistemde kişi herkesle eşit fırsatlar altında satış yaparken aynı zamanda çevresini de işe dahil ederek, büyüyen ağa katkısı oranında gelir elde edebilir.  

Network Marketing Ne Zaman ve Kim Tarafından Bulunmuştur?

Network Marketing tekniğini ilk kez başarıyla uygulayan kişi, hemen herkesin hem fikir olduğu isim Carl Rehnborg‘dur.

Tavsiyenin gücü ve önemine inanan Carl Rehnborg, 1934’te bu gücü bir pazarlama tekniği olarak kullanmayı tasarlamış ve kurduğu California Vitamin Company  şirketinde bu yöntemi geliştirmek ve uygulamak üzerine çalışmıştır.

Bu deneyimin ardından elde ettiği deneyim ve bilgiyle ağ pazarlamasını bir adım öteye götürerek bu birikini 1935’te kurduğu Nutrilite Products şirketinde uygulamaya başlar. Başarıyla geliştirdiği ve uyguladığı bu teknik, bugün Amway olarak bildiğimiz çok katlı pazarlama devinin de temellerini oluşturmuştur.

Nutrilite yıllarında, bu şirketin distributörlerinden olan Rich DeVos ve Jay Van Andel,  şirketten ayrılarak bugünkü adıyla Amway olan girişimlerini kurmuşlar ve network marketing kavramını mükemmelleştirmişlerdir.

Network Marketing Nasıl Çalışır?

Network marketing özünde; doğrudan satışın tavsiyeye dayalı ve birbirine bağlı, birbirinden kar elde eden satıcılarla bir ağ oluşturarak büyüyen pazarlama türüdür.

Bilindiği üzere tüketici davranışları incelendiğinde, satın alma kararına etkisi bakımından tavsiyeler çok önemli bir yer tutar. Bugün bu gücü kullanan diğer pazarlama çeşitlerine örnek vermek gerekirse influencer marketing ve word-of-mouth yani ağızdan ağza pazarlamayı bu kapsamda söyleyebiliriz.

Network marketing sisteminde gelir elde etmenin iki yolu vardır. Bunlardan biri, aynı zamanda bir kullanıcı olarak markanın ürünlerini kullanmayı ve buradan duyulan memnuniyeti başkalarına anlatarak sizin aracılığınızla satın alma yapmalarını teşvik eder.

Aynı zamanda sizin gibi memnun kalmış ve aynı zamanda ürünleri tavsiye derek para kazanmak isteyenleri de sizin referansınızla sisteme kaydederek satıcı müşterilerden oluşan ağını genişletmeyi amaçlar. Buradaki referans sisteminde, bu satıcı müşterileri markaya siz kazandırdığınız için aynı zamanda onların yarattıkları cirodan pay alır ve bu ağı büyütmeye teşvik edilirsiniz.

Network Marketing Avantaları Nelerdir?

Network marketing ya da diğer bir adıyla çok katlı pazarlama sisteminin 3 temel avantajı vardır.  

1- Çok Katlı Pazarlamayla Reklam Maliyetlerinden Tasarruf Etmek

Network marketing temelde ağızdan ağza, müşteri-satıcıların tavsiyeleriyle büyümeyi amaçlar. Bu tarz bir büyüme hem reklamlardan daha güvenilir hem de karlıdır. Bunu bilen Amway ve Avon gibi firmalar tüm güçlerini büyük ve karlı ağlar oluşturmaya odaklar ve en önemli ilke tavsiye vermek için önce memnun olmak olduğundan reklama verecekleri bütçeleri ürün ve hizmetlerini iyileşirmeye ayırırlar.  

2- En büyük Gelir Kaynağı Olan Satıcılar

Sisteme giren satıcılar aynı zamanda sistemin en büyük müşterileridirler. Çünkü bu satıcılar ilke gereği önce memnun edilmek için bir müşteri olarak bu sisteme katılırlar. Memnuniyet yakalandıktan sonraysa satıcı olarak ağa katılan bu kişiler müşteri olmaktan da vazgeçmezler çünkü sistem bu satıcılara eğer memnunsanız siz de kullanın, kullanmadığını ürünü satamazsınız mantığını da yerleştirir. Bu yüzden bir satıcı satış yapamasa bile sırf kendi alışverişiyle bile sisteme katkı sağlar ve ağı besler.  

3- Satışın Can Damarı Olan Tavsiye Verme Sistemi

Hiç bir reklam sizi güvendiğiniz bir tanıdığınızın referansı kadar etkileyemez. Bunu bilen network marketing/çok katlı pazarlama uzmanları tabiri caizse her eve girmek, her kılcal damara ulaşmak için bu tevsiye sistemini kullanır. Bu sistem sayesinde hedef müşteriler en etkili satış silahıyla ikna edimeye çalışır ve genellikle bu ika süreci ürün memnuniyetiyle de desteklendiğinde satışa dönüşüm oranı oldukça yüksek olur.

Merhaba Sevgili okurlar. Sizlerle ilk yazımla paylaşmanın mutluluğu içerisindeyim. Enpara doğum günü videosu yazımla, Enpara’nın Çağatay’ın doğum günü için yolladığı şirin mi şirin videoyu analiz edeceğim.

Bu yazımızda çok sık karşılaştığınız bu durumun, pazarlama dünyasındaki yerini görebilir, EnPara’nın doğum günü kampayasını örnek alarak, siz de benzer kampanyalar geliştirebilirsiniz.  

  Şimdi hep birlikte EnPara’nın kampanyasını inceleyelim.

Bilmeyenler için EnPara nedir?

Hepimiz biliyor ve görüyoruz ki birçok firma doğum günlerine özel farklı konseptler, promosyonlar geliştiriyor ve müşterileri ile buluşturuyor.

Bazı firmalar kargo bedava kodları, bazı firmalar indirim kuponları veriyor. Kimileri sadece video çekiyor veya mail yolluyor.

Enpara’yı klasik doğum günü maillerinden ayıran şey içeriğinin yanı sıra, hayvanlar için uyguladığı sosyal sorumluluk olmuş.

Dilerseniz videoyu birlikte izleyelim.  

Gelelim mail içeriğine, EnPara mail içerisinde size 3 video seçeneği sunuyor. Bu üç videoda üç farklı hayvan dostumuz bize eşlik ediyor. Ben örnek olması açısından birini yükledim. Videoda da gördüğünüz gibi bu canlar barınakta yaşıyorlar ve EnPara bizim adımıza onlara desteklerini sunuyor.

Yedikule Hayvan Barınağı‘nda çekilen bu video ordaki canlar destek mesajı da içeriyor.

Açıkça söyleyebiliriz ki, EnPara tasarladığı bu sosyal sorumluluğu doğum günü video konseptiyle birleştirince oldukça akılda kalan bir iş ortaya çıkmış. Ek olarak, insanda markaya karşı sempati uyandıran bir imaj da cabası.  

Firmalar Neden Doğum Günü Mesajı Yollar?

Bunun birkaç cevabı var aslında. Ama en çok tahmin edilebilen ve sizin de ilk aklınıza geldiğini düşündüğüm şey; elbette ki müşterinin kendini özel hissetmesi.

Özellikle, müşterinin adına düzenlenmiş video veya görseller bunu daha da arttırıyor ve özel kılıyor. Ee müşteri bu denli memnun olunca da bunu paylaşma yoluna giriyor ve bu görselleri veya videoları sosyal medyada sevdikleri ile paylaşıyor.

Böylece ikinci maddemiz olan marka bilinirliğini arttırma çalışmasına geliyoruz.

Firmalar bizlerin doğum günlerini kutlayarak, onu unutan müşterilerine kendini hatırlatıyor ve müşterilerinin bunları paylaşması ile de bilinirliğini arttırmış oluyor. Taş atıp da kolu yorulmuyor kısaca.

Ve unutmayın eğer gerçekten etkili bir mesaj sunarsanız müşterileriniz sizi unutmayacaktır.

Değerli okurlarımız bugün sizinle ilk olarak sektörel bir değerlendirme paylaşacağız. Bu ilk değerlendirmemiz olmakla birlikte farklı düşündüğünüz noktaları bizimle paylaşırsanız da çok güzel bir tartışma ortamı yakalayabileceğimizi düşünüyorum. Bu konu bizimde Dilara ile birlikte aramızda tartıştığımız bir konu ve değerlendirme aslında ikimizinde görüşlerinden oluşuyor 🙂 Öncelikle Apple ile başlayalım. Tabi burada Apple’ı Apple yapan Steve Jobs’ı da saygıyla anmazsak olmaz. Gerçekten Steve amca bu işi nasıl başardı ? Öncelikle filmi izleyenler mutlaka fark etmiştir ama bir kez daha değinelim biz burada. Steve Jobs bilindiği gibi bir mühendis filan değildir. Onun amacı yola çıkarken dünyayı değiştirmek istemesiydi ve hep içindeki tutkudan beslendi. Tabi bu yaptığı işin adı pazarlamaydı. Evet, Steve amca çok iyi bir pazarlamacıydı ve özellikle ölümüyle birlikte Apple dünyanın en değerli markası olarak zirveye yerleşti. Ancak Apple büyüsünün arkasında bir çok elektronik şirketinde de olduğu gibi sinsice büyüyen bir hastalık yatıyordu. Bu hastalığa Sayın Theodore Levitt Pazarlama miyopluğu diyor ki bu tanımlamaya çokça katıldığımı bilmenizi isterim.

Harvard Business Review tarafından yayınlanan Pazarlamayı Yeniden Keşfetmek isimli kitaptan alıntılayarak bu konuyu sizlere anlatmaya çalışacağım. Kitapta Sayın Levitt iki noktaya değiniyor elektronik şirketleri ile ilgili. Birincisi, elektronik karmaşık ve komplike bir konu olduğu için şirket yönetimleri gereğinden fazla mühendis ve bilim adamıyla doluyor olması. İkincisi ise ürün araştırma, geliştirme ve üretim lehine seçici yanlılık yaratan bu durumun kontrol edilebilir değişkenlerle ilgilenme yönünde de bir yanlılığın eklenmesinden bahsediyor. Bunları sadeleştirecek olursak özetle; şirketlerin fazlaca mühendis veya bilim insanı olan yöneticilerle dolması firmayı teknik araştırma-geliştirme, üretim yönünde uzmanlaşmaya itiyor ve burada pazarlama arka plana (bir diğer şey olarak) itilmesine yol açıyor. Sonucunda ise Ar-Ge konusunda fazlaca ilgilenen ve müşteri istek ve ihtiyaçlarını kavramak gibi pazarlama bakış açısında hayati olan bir durumun arka plana atılmasıyla sonuçlanan bir şirket yapısı karşımıza geliyor.

İşte bu yüzden konuya Apple ile başlamayı tercih ettim. Steve Jobs çok iyi bir pazarlamacıydı ve müşterileriyle şirket arasında kuvvetli bir bağ yaratmayı başarabilmişti. Çünkü Apple bir değer satıyordu, telefon veya bilgisayar değil. Ancak bugünlerde özellikle Tim Cook’un CEO olmasıyla birlikte Apple eski pazarlama anlayışını kaybediyor gibi duruyor. Ayrıca Apple da şirket olarak Ar-Ge çılgınlığına kapılmış bir firmadır çünkü yapılanlara baktığımızda Apple tüketicilerinin istek ve ihtiyaçlarını karşılamaktan çok ‘biz en iyisini yapıyoruz, tüketici zaten alıyor’ zihniyetinin içten içe bir hastalık gibi yayıldığı bir firmadır..

Gelelim Samsung’a , burada da çok benzer bir şekilde Pazarlama Miyopluğunu  net bir şekilde görebiliriz. Ancak Apple’ın aksine Samsung’da o kadar etkin bir pazarlama zihniyeti de yoktu ki zaten bu yüzden Samsung halen Apple’ı gerisinden takip etmeye devam ediyor. Gerçi son reklamını gördünüz mü bilmiyorum ancak Samsung kendisinden beklemeyeceğimiz bir hamle ile karşımıza çıktı. O da “Yeni bir Samsung, Yeni bir Mutluluk” sloganı ile yapılan reklam filmiydi. Bu sefer Samsung hedefi 12’den vurmaya yaklaşmıştı. Samsung’un verdiği mesajı biz Dilara ile şu şekilde yorumladık; Samsung hayatımızın her alanında var ve yaşamınıza katılan (yani yeni satın aldığınız) her Samsung sizi daha memnun ve daha mutlu eder. Şimdi neden bu kampanyayı isabetli olarak değerlendirdiğimizi söyleyeyim hemen. Samsung, Apple’ın aksine elektronik anlamda daha fazla hayatımızda yer alıyor. Yani ürün yelpazesi çok daha geniş ve tüketicilerinden hemen her alanda iyi bir not almayı da başarıyor. Dolayısıyla yapılan reklam kampanyası bu anlamda çok isabetli. Unutmadan eklemek lazım, yeni çıkan buzdolabı da kesinlikle tüketici ihtiyaçlarını iyi analiz ettiklerinin bir kanıtı 😉

Son olarak özetleyecek olursak, Apple pazarlama anlayışı olarak bu şekilde düşmeye ve mühendis gibi düşünmeye devam ederken Samsung bu akıllıca ve tam isabetli pazarlama kampanyasıyla pazarlamayı ve dolayısıyla tüketiciyi daha iyi anladığını göstermiş oluyor. Böyle devam ederse de Apple’ın tahtına konması içten bile değil 🙂 Burada Apple için tavsiyem daha çok pazarlama ağırlıklı bir firmaya dönüşmesi zira pazarlamayı arka planda tutarsa günümüzün “Müşteri Kraldır” dünyasında gerilemeye devam edecektir. Samsung ise pazarlamayı eskiye nazaran daha da ön plana çıkarmışa benziyor ve onlar için iyi olanda bu durumun artarak devam etmesi olacaktır. Ayrıca pazarlama stratejisi olarak da sloganlarını sürdürerek Samsung ürünlerinin tüketici için hayatın her alanında bir sorun çözücü ve mutluluk kayağı olarak lanse edilmesi de ayrıca bir artı puan olarak Samsung hanesine işlenecektir.

Bu yazımızda sizinle birlikte, 8 markalaşma tekniği ile markalaşmanın ne olduğunu inceleyeceğiz.  

Markalaşma Nedir?

Markalaşma konusuna başlamadan önce eğer pazarlama hakkında yeterli altyapıya sahip olmadığınızı düşünüyorsanız Pazarlama Nedir? yazımıza göz atabilirsiniz.

Marka bir ürünün (kişiler dahil) kimliği, karakteri ve kişiliğidir.

Şimdi markalaşmanın ne olduğuna bir bakalım.

Markalaşma işinize veya kendinize onlarca insan, ürün, hizmet veya işletmeler arasında ayırt edilebilir yer bulmaktır aslında.

Marka farklılaşmaktır.

Markalaşırız çünkü birbirine çok benzeyen kitleler içerisinde ayırt edilebilir, öne çıkan, tercih edilen ve kalıcı olan olmak isteriz.

O halde şöyle bir tanım ilave etmemiz yerinde olur.

Markalaşmak, farklılaşmaktır. Markalaşmak ürün, hizmet ve işletmeler için sadece bununla da kalmayıp, ete kemiğe bürünmektir.

Şimdi 8 teknik ile markalaşma sırlarını görelim.

 

Teknik 1: Marka Adı Bulmak

Markanızın adının ne olacağı çok önemlidir. Sadece isim dahi çok şey değiştirebilir.

Neden mi?

Çok basit! Çünkü insanların hakkınızda bileceği ilk şey adınız olacaktır.

Bir örnekle durumu açıklamak gerekirse;

Ford, çıkarmış olduğu Pinto modeliyle Brezilya pazarında hüsrana uğramıştır. Çünkü “pinto” Brezilya’da argo olarak küçük erkek organı anlamına gelmektedir.

Bu örneğe ek olarak şunu da söyleyebiliriz ki, tüm mevcut veriler ışığında; akılda kalan, öğrenmesi, söylemesi ve hatırlaması kolay olan marka adları her zaman markalaşma sürecini daha da kolaylaştırlar.

 

Teknik 2: Marka Logosu

Dikkat ederseniz başarıya ulaşmış tüm markaların akılda kalan, kendilerine has logoları vardır.

Logo markalaşmada çok önemlidir. Çünkü insan algısının en önemli üç işlevinden birine yani görsel algılama yetisine hitap eder.

Örneğin Apple markası ile bütünleşmiş olan ısırılmış elmayı ele alalım. Bu örnekte logo marka adıyla bütünleşmiştir. Şimdi Apple adını duymayan veya herhangi bir ek etken olmadan bir kişiye Apple logosunu gösterseniz, kişi hemen bu markanın ünlü Apple olduğunu anlayacaktır.

Siz de markalaşma sürecinizde, marka adınızı bulduktan sonra logonuzu özenle seçmelisiniz ki hedef kitleniz ister adınızı duysun, isterse de logonuzu görsün, yaratmak istediğiniz markayı anlamalı, hatta hissetmelidir.

Logo marka adınızın tamamlayıcısı, görselliğe büründürülmüş halidir.

 

Teknik 3: Marka Sloganı

Markanızı inşa ederken bir sonraki adımınız marka sloganı bulmak olacaktır.

Marka sloganı, hedef kitlenize markanızın mesajını çok az sözcükle iletmenizi sağlar.

Slogan seçimi vakit alabilir. Çünkü 1 cümle ve hatta bir isim tamlaması kadar ancak olan bir metnin hem sizin farklılığınızı, hem marka karaktetinizi, hem yaptığınız işinizi/ürün ve hizmetlerinizi, hem de vaadlerinizi anlatması için çalışmalısınız.

Örneğin yerli dünya markamız Türk Hava Yolları’nın sloganı “globally yours” – “sizi küreselleştirir”.

Bu slogan markanın adı, logosu ve imajıyla birleştiğin size yukarıda saydığımız tüm bilgileri de veriyor.

 

Teknik 4: Marka Kimliği

Markalar aynı insanlar gibidirler. Doğar, büyür, yaşar ve ölürler.

Her markanın da kendine has karakteri vardır. Tıpkı insanlar gibi.

Peki sizin markanızın karakteri nedir veya nasıl olmalıdır?

Gelin birlikte bakalım.

Markanızı yaratırken, markanızın neyi temsil edeceğine, hangi hedef kitleye yönelik olacağına iyi karar vermelisiniz.

İşinize uygun doğru hedef kitle seçimi yaptıktan sonra, marka karakterinizi oluşturmaya başlayabilirsiniz.

Burada iki konuya özellikle dikkat etmek gerekir.

* Markanızın karakteri hedef kitlenizden biri gibi, onların öne çıkan özelliklerini benimser nitelikte olmalıdır.

* Markanızın karakteri aynı zamanda hedef kitleniz için çekim oluşturacak; onların ulaşmak, parçası olmak gibi arzularını harekete geçirecek karakter özelliklerine sahip olmalıdır.

Bu noktaya geldiğinizde markanızı yaratmış oldunuz.

Şimdi gelin markalaşma sürecinin devamına, marka konumlandırmaya bakalım.

 

Teknik 5: Hedef Kitle Seçimi – Segmentasyon

Hedef pazarınızı seçmek veya diğer bir deyişle segmente etmek çok kritik bir aşamadır.

Segmentasyon hedef pazarınızı müşterilerin; coğrafi, demografik, psikografik ve davranışsal özelliklerine göre homojen gruplara ayırma işlemidir.

Bu aşamada;

– Pazar araştırması yaparak hedef pazarınızdaki müşteri segmentlerini belirleme

– İşiniz için en karlı olacak segmentleri seçme

– Markanızı seçtiğiniz segmente hitabedecek şekilde yaratma

Süreçlerini takip etmeniz ve sabırla uygulamanız gerekir.

 

Teknik 6: Marka Konumlandırma

Marka yaratım sürecini başarıyla tamamladıktan sonra, markanızı hedef pazarda nasıl konumlandırcağınıza karar vermeniz gerekir.

Şimdi canlandıralım;

Hedef kitlenizin zihnini temsil eden, sınırları olan hayali bir alan düşünün.

Sonrasında bu zihne örneğin sadece 10 tane markanın sığacağını düşünün.

Üstelik bu 10 marka, tüm markaları kapsıyor.

Böyle bir durumda sadece kendi rakiplerinizle değil dünyanın tüm markalarıyla rekabet halindesinizdir aslında. Piyasada değil, ancak en değerli olan tüketicinin zihninde ve kalbinde yer edinme rekabetidir bu.

Ne demek istediğimizi bir örnekle açıklayalım.

Pepsi ezeli rakibi Coca-Cola’dan daha lezzetli olduğunu kanıtlamak için tadım testleri düzenledi.

Sonuç %56 ile Pepsi lehine çıktı. Yalnız bir sorun vardı. Test sonucu bu oranda çıksa da, markalar işin içine girince Pepsi’nin pazarda bu kadar payı kesinlikle yoktu. Peki neydi insanların kararını etkileyen ?

Tabiki markalar!

Tadım testinin ardın bir takım ek araştırmalar yapıldı. Bunlardan bir tanesi neuromarketing araştırmasıydı.

Araştırma Coca-Cola ve Pepsi markalarının tüketicinin zihninde hangi alanı tetiklediğini araştırdılar.

Sonuçlar çok ilginçti. Çünkü Coca-Cola markasını gören tüketicilerin zihinlerinde “ben” bölgesi denen, örneğin kişinin kendisini aynada görünce harekete geçen alan tetikleniyordu.

Yani Coca-Cola kendisini öyle bir konumlandırmıştı ki, insanlar markayı kendileriyle özdeşleştirmişlerdi.

 

Teknik 7: Marka Değer Önerisi

Ortaya çıkarttığınız markanızın, kullanıcılar gözünde değer görebilmesi için bir değer önerisi olmalıdır.

Marka değer önerisi, markanızın hedef kitlenize olan vaatleridir. Hedef kitleniz için onlara ne vaadettiğiniz ve bunu ne kadar gerçekleştirdiğiniz çok önemlidir.

Bu noktada Nortwestern Üniversitesi Kellog İşletme Okulu Uluslararası Ticaret Profesörü Philip Kotler, yazdığı Pazarlama 3.0 kitabında insanların ruhlarına dokunmaktan bahseder.

Yani tüketicileri etkilemek için artık yalnızca mantığa hatta kalbe hitabetmek yeterli değildir, tüketicinin ruhuna da dokunabilmelisiniz der.

Marka değer önerinizi geliştirirken bu kriterleri dikkate almanız oldukça önemlidir.

Bir örnekle açıklamak gerekirse;

Algida Magnum markası kalitesiyle, lezzetiyle tüketicinin mantığına hitap eder. Aynı zamanda Magnum bir premium markadır. Tüketicisine yüksek kalitenin yanında bir prestij sunar. Hatta açtığı Magnum Store’lar da bunun göstergesidir. Aynı zamanda şirket çeşitli sosyal sorumluluk faaliyetleri de yürüterek bu konumunu tüketicinin ruhuna da dokunarak güçlendirir.

En iyi marka, tüketicisinin istek ve ihtiyaçlarına en iyi vaatleri sunan ve bu vaatlerinde en fazlasını gerçekleştirendir.

 

Markalar da aynı insanlar gibidir. Büyümek gelişmek ve preatij kazanmak için diğer markalar ile iş birliklerine ihtiyaç duyarlar.

Markanızı güçlendirmek için mutlaka konumunuzu güçlendirecek ve hedef kitlenize ulaşmanızı sağlayacak iş birliği fırsatlarını araştırmalısınız.

Şimdi örneğimize bakalım.

Coca-Cola ve McDonald’s yıllardır iş birliği halindedir. Birbirlerini tamamlayıcı iki marka, yine birbirlerini güçlendirmek ve ortak hedef kitlelerine birlikte ulaşmak için iş birliği yapıyorlar. McDonald’s mağazalarında sipariş verdiğinizde ve kola içmek istediğinizde Pepsi bulamazsınız.

Markalaşma hakkında sorularınızı ve yazımız hakkında yorumlarınız lütfen yorum olarak veya diğer kanallardan bize iletmekten çekinmeyin.

Pazarlama Nedir?

Öncelikle pazarlama nedir sorusunun aslında tek bir cevabı yoktur. Pazarlama nedir kısaca anlatacak olursak; pazarlama her şeydir diyebiliriz. Ancak tam manasıyla pazarlamanın tanımı şöyledir;

“Pazarlama; bir ürün üretilmeden önce başlayan ve ürün satıldıktan sonra dahi devam eden, tüm bu kompleks süreçlerin adıdır.”

Başka bir deyişle, biz pazarlamacıların adeta mottosu olan ve pazarlama nedir sorusuna istemsizce verilen bir diğer cevap da pazarlamanın her şey olduğudur.

Pazarlama Her Şeydir, Her Şey Pazarlamadır.

Pazarlama her şeyden önce hedef kitlenin seçimi, gruplandırılması ve hedef kitlenin açık ya da gizli istek ve ihtiyaçlarının keşfedilmesiyle başlar.

Ayrıca daha detaylı bilgi almak için Temel Aksoy tarafından hazırlanmış aşağıdaki videoyu da izleyebilirsiniz.

Pazarlama tanımı, Amerikan Pazarlama Derneği tarafından aşağıdaki gibi yapılmaktadır:

Pazarlama; müşteriler, ortaklar ve genel olarak toplum için Pazarlama, kişisel ve örgütsel amaçlara ulaşmayı sağlayabilecek mübadeleleri gerçekleştirmek üzere malların, hizmetlerin ve fikirlerin geliştirilmesi, fiyatlandırılması, tutundurulması ve dağıtılmasına ilişkin planlama ve uygulama sürecidir.

American Marketing Assosiation

Gördüğünüz gibi pazarlama tanımı, bakış açısına ve çeşitli görüşlere göre değişebilmektedir. Hatta en temel konulardan olan pazarlamanın tanımı konusunda bu kadar farklı tanımların olması şaşırtıcı bile olabilir.

Ancak bu konu dünyanın gelişmesiyle birlikte pazarlama dünyasının da buna ayak uydurmasından kaynaklanıyor ve çeşitli dönemlerde çeşitli tanımlar ortaya konabiliyor. Yine de hangi kişi veya kurum, nasıl tanımlarsa tanımlasın pazarlama konusunda oldukça net bir şey var ki o da iş süreçlerinin tüm adımlarına doğrudan ya da dolaylı bir şekilde etkisi olduğudur.

Hatta pazarlama guruları genel olarak pazarlama işlevinin öyle temel ve değerli olduğunu düşünürler ki, pazarlamanın sadece pazarlama departmanından ibaret görülmesini eleştirirler. Bunun yerine pazarlamanın bütün bir organizasyonun işlevi olduğunu ve tüm iş süreçlerinin bir parçası olarak görüşmesi gerektiğini savunurlar.

Son olarak, pazarlama ne demek diye soranlar için pazarlamanın sözlük anlamını da aşağıda paylaşmış olalım.

Bir malın, bir ürünün, bir hizmetin vb. satışını artırmak ereğiyle satış elemanları yetiştirme, piyasa durumunu ve gereksinimini saptama, tanıtma, paketleme gibi etkinliklerin tümü.

Satış ve Pazarlama Nedir? Farkları Nelerdir?

İlk olarak satış nedir sorusunun cevabına bakacak olursak, Wikipedia tarafından yapılan tanım aşağıdaki gibidir.

Satış, belirli bir zaman diliminde satılan satış veya mal veya hizmet sayısı ile ilgili faaliyetlerdir. Satıcı veya mal ve hizmetlerin sağlayıcısı, bir devralma, tahsis, talep veya satış noktasında alıcıyla doğrudan bir etkileşime yanıt olarak bir satışı tamamlar.

Wikipedi

Satışın sözlük anlamı ise aşağıdaki gibidir.

Satıcıyla alıcı arasında yer alan ve malın alıcıya verilmesi, karşılığında da bedelinin alınması yoluyla gerçekleştirilen işlem.

Sözlük

Yukarıdaki satış nedir sorusunun iki farklı cevabını, pazarlama ile aralarındaki farkları daha net açıklayabilmek için yazdım. Burada sık sık birbirine karıştırılan ve bir gibi görülen bu iki kavramı net bir şekilde ayırt edebilmemiz önemli.

Hem anlam olarak, hem de kapsam olarak iki iş birbiriyle kesin olarak aynı değildir. Yukarıdaki farklı tanımları incelediğimizde de bunu net bir şekilde görebiliyoruz.

Ancak ilginçtir ki özellikle ülkemizde satış profesyonelleri sıklıkla pazarlamacı olarak anılabilmektedir. Oysa ki satış, pazarlamanın doğrudan etki edebildiği alanlardan sadece birisidir ve genel anlamda pazarlama yönetimi içerisinde ele alınan konulardan birtanesidir. Örneğin paketleme ve fiyatlandırma da pazarlamanın fonksiyonlarından bazılarıdır. Tıpkı promosyon gibi. Ancak çeşitli zamanlarda ve durumlarda pazarlama bu bir veya birkaç işlevden biriyle tanımlanır hale gelebilmektedir.

Bu gibi kalıplaştırmaların olduğu durumlarda pazarlama büyük zarar görebilir ve bu organizasyonun sürdürülebilirliğini de tehlikeye atabilir. Ayrıca sıklıkla pazarlama miyopluğu bu gibi dar bakış açılarından çıkmaktadır.

Satışa, reklamlara/promosyona, iletişime, ürüne etki edemeyen bir pazarlama birimi bir organizasyon için mutlak suretle işlevsiz hale gelir. Bu sebeple bu gibi ayrımları doğru yapabilmek, organizasyon açısından hayati öneme sahiptir.

Buradan yola çıktığımızda ise pazarlamacı nedir sorusunun yanıtı da oldukça netleşmektedir aslında. Pazarlamacı bir satıcı değildir. Ya da pazarlamacı bir reklamcı da değildir. Tüm bu fonksiyonlar pazarlamanın birer parçasıdır ve pazarlamacı tüm parçalara şekil veren kişidir.

Diğer bir ifadeyle pazarlamacı; kişisel ve örgütsel amaçlara ulaşmayı sağlayabilecek mübadeleleri gerçekleştirmek üzere malların, hizmetlerin ve fikirlerin geliştirilmesi, fiyatlandırılması, tutundurulması ve dağıtılmasına ilişkin planlama ve uygulama sürecini yürüten kişidir. Ya da uzmanlığına göre bu sürecin çeşitli aşamalarında rol alan kişidir.

Netleştirmek açısından, bir pazarlamacı tek başına bu süreçlere hakim olamayabilir. Ancak pazarlama fonksiyonu ya da pazarlama birimi tüm bu süreçlerin idare edilmesinden sorumlu olmalıdır. Aksi halde başarılı bir pazarlama operasyonu yürütülemez.

Pazarlamanın fonksiyonları, bir bütün olarak ve birbiriyle uyumlu şekilde yönetildiğinde örgütü ya da kurumu başarıya ulaştırabilirler.

Kurumsal Pazarlama Nedir?

Kurumsal pazarlama, pazarlama fonksiyonlarından birisidir ve amacı genel olarak kurumun tanıtılmasını sağlamaktadır.

Kurumsal pazarlamada ana amaç; çalışılan kurumun itibarını, bilinirliğini ve güvenilirliğini arttırıcı iletişi faaliyetleriyle kurumu pazarlamaktır.

Örneğin kurumun elde ettiği başarıların duyurulması, marka imajının güçlendirilmesi adına yapılacak kurumsal faaliyetler ve bunların pazarlanması kurumsal pazarlamanın temel amaçlarıdır.

Temel Pazarlama Kavramları Nelerdir?

Pazarlamanın 4P’si ve Pazarlama Karması Nedir?

4p veya pazarlama karması, bir markanın stratejik olan pazarlama planını hazırlamada kullandığı ve tüm pazarlama süreçlerini detaylı olarak içeren sürecin adıdır. 4p ise İngilizce product(ürün), price(fiyat), place(yer) ve promotion (tanıtım) kelimelerinin baş harflerinden oluşan pazarlama karması aşamalarının kısaltmasıdır.

Product (Ürün) Nedir?

Elde edilen bilgiler ile ürünün üretilmesi, paketlenmesi vb. süreçler gerçekleştirilir. Bu süreç pazarlama karmasının, diğer bir adıyla pazarlamanın 4P’sinin ilk adımıdır. İngilizcede ‘product’, Türkçede ise ürün sürecidir.

Price (Fiyat) Nedir?

Ürüne ve ne şekilde sunulacağına hedef kitlenin istek ve ihtiyaçları doğrultusunda karar verildikten sonra sıra ürünün hangi fiyat ile sunulacağına gelir. Bu süreç de İngilizcesiyle ‘price’, Türkçesiyle fiyat sürecidir.

Place (Yer) Nedir?

Ürüne karar verildikten ve ürün fiyatlandırıldıktan sonra üçüncü kritik aşama gerçekleşir ki o da ‘place’, yani yer sürecidir. Bu süreçte ürünün nerede ve nasıl tüketici ile buluşturulacağı, ilgili yere nasıl ulaştırılacağı gibi sorular cevaplandırılır. Örneğin ürünün perakende mağazalar ile mi, toptancılar aracılığıyla mı, yoksa internet üzerinden direk olarak mı satılacağına bu süreçte karar verilir.

Promotion (Tanıtım) Nedir?

Pazarlama 4P’sinin son adımı ise tahmin edeceğiniz üzere ‘promotion’, yani tanıtım sürecidir. Evet işin tanıtım kısmı pazarlamanın yalnızca bir kısmıdır. Sakın ha sakın tamamı sanmayın! Yoksa çok yanılmış olursunuz. Bu süreçte ürünün nasıl tanıtılacağı, hangi tanıtım kanallarının kullanılacağı, hedef kitleye hangi mesajın verileceği gibi soruların cevapları aranır.

Pazarlamacılar satışçı değildir. Pazarlama işini öyle iyi yapmaya çalışır ki; satışçılar ürünü satmaya uğraşmadan ürün satılmalıdır.

Ve nihayet tüm bu karmaşık süreçlerin sonunda tüketicilerin, yani bizlerin ürünle buluşması ya da buluşmaması gerçekleşir. İşte gördüğünüz gibi pazarlama gerçekten her şeydir 🙂 bu noktada mutlaka belirtmemiz gerekir ki çeşitli işlere uyarlanmış pazarlama 7P’si yada pazarlama 4C’si gibi kavramlar duymanız çok olasıdır. Pazarlama öylesine dinamik bir alandır ki her işe ve her işin yapılışına göre değişkenlik gösterebilir. Yani pazarlamanın günü günü tutmaz. Pazarlama karması ve 4P ise en temel felsefemizdir unutmayın.

Ek olarak pazarlama karması ve 4P ile ilgili olarak hazırlanmış olan aşağıdaki videoyu da izleyebilirsiniz.

Bunlara ek olarak günümüzde pazarlama nedir sorusunun hemen ardından gelen ve pazarlamanın en önemli kavramlarından biri olan markalaşma nedir ve nasıl marka olunur sorularının cevaplarını da merak ediyorsanız, sizin için hazırlamış olduğumuz “Markalaşma Nedir?” yazımızı da okumanızı tavsiye ediyoruz.

 

Pazarlama Yönetimi Nedir?

Pazarlama nedir sorumuza cevaben anlattığımız gibi pazarlama; bir ürün veya hizmet üretilmeden önce başlayıp, satıldıktan sonra dahi devam eden tüm karmaşık süreçlerin adıdır.

Bu açıdan baktığımızda pazarlama yönetimi ise tüm bu karmaşık pazarlama süreçlerinin koordineli ve markanın hedefleri doğrultusunda yönetilmesi demektir.

Bir örnekle açıklamak gerekirse, pazar araştırması ile başlayan pazarlama yolculuğunun ilk adımlarından birini ele alalım. Siz bu süreci tamamladığınızda hemen arkasından gelen fiyatlandırma, dağıtım ve promosyon üzerinde ayrı ayrı çalışmanız gerecektir. Ancak tüm bu çalışmalar birbiriyle koordine olmalıdır ki markanın nihai amacına hizmet edebilsin.

Ayrıca burada da bitmeyen bu süreç boyunca, düzenli olarak müşterilerinizden gelen geri bildirimleri toplamalı analiz etmeli ve pazarlama karmanızı düzenli olarak güncellemelisiniz.

İşte tüm bu süreçler ciddi anlamda koordinasyon ve strateji gerektirmektedir. Tüm bu süreçlerin yönetilmesine ise pazarlama yönetimi denir.