Renklerin anlamlarını biliyor musunuz? Hiç şüphesiz ki renkler bizi bir duygudan başka bir duyguya sürükleyebilir. Bazı renkleri gördüğümüzde heyecanlanabilir, acıkabilir bazı renklerde ise sakinleşebilir ya da üzgün hissedebiliriz. Renklerin anlamları hayatımızda sandığınızdan daha fazla yer kaplıyor.
Peki ya renkler satın alma kararımızı ya da markaya bakışımızı nasıl etkiler? Markalar renkleri nasıl kullanıyorlar? Renklerin psikolojik anlamları ve insanlara etkileri nelerdir? Renklerin anlamlarını iş hayatı açısından değerlendirdiğimiz bu yazımızda sorularınıza cevaplar bulacağız.
Doğru Rengi Seçmek Neden Önemlidir?
Çoğu zaman markaları sloganlarından, reklamlarından, logolarından ya da bize yaşattığı deneyimlerden anımsarız. Bunların temelinde bize hissettirdikleri vardır. Bu kimi zaman bir melodide, kimi zaman mağazalarda kullanılan özel bir kokuda, kimi zaman da bir logonun renginde saklıdır. Peki renklerin anlamlarının buradaki rolü nedir?
Her zaman duyarız “imaj çok önemlidir!”. Markalar çizmek istedikleri imajı enine boyuna düşünürler. Kullanılan bir kelimeden tutun logodaki bir yıldızın eksik ya da fazla olmasına kadar… Bu bütünsel çalışmanın bir ayağını da bu yazının konusu olan renkler oluşturmaktadır. Doğru renk seçimi marka bilinirliği için önemli bir adımdır, aynı zamanda firma kimliğiniz hakkında da kullanıcıya tüyolar verir. İşte bu adımda, renklerin anlamlarına kulak vermek çok önemlidir.
Loyola Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma(Morton, “Why Colour Matters‟, 2013) renklerin marka bilinirliğini %80 oranında arttırdığını göstermiştir. Eğer marka bilinirliğine yeterli derecede sahipseniz renklerinizle geçici süre ile oynamakta bir sakınca yoktur.
Heinz markası 2000 yılının Ekim ayında EZ Squirt Blastin’ adını verdikleri farklı renkteki ketçapları piyasa sürdüler. Diğer ketçap şişeleri arasında bariz şekilde farkedilen bu şişeleri müşteri de es geçmedi ve Heinz’ın ürün satışları $23 Milyon arttı. Bu olay bize marka bilinirliği dışında renklerin anlamlarının doğru kullanıldığında ne kadar dikkat çekici olup lehimize sonuçlandığını gösteriyor.
Doğru çalışılmış bir ürün ambalajı tüketicinin o ürünü almasını tetikleyecektir. Kullanıcılar bir ürünün ilk değerlendirmesini yaklaşık 90 saniyede yaparlar ve bunun %62 – 90’lık kısmını ürünün rengi oluşturur.
Yeşil Mercedes
Her renk her ürüne olur mu? Örneğin yeşil favori renginiz bu renk ambalaja sahip bir şampuan alabilirsiniz. Sizde ferahlık, tazelik, naturellik gibi duygular hatta belki de ürünün vegan ya da organik olduğuna dair izlenimler uyandırır. Peki ya aynı renkte bir Mercedes olsaydı, satın alır mıydınız? Yapılan bir araştırmada bir grup katılımcıya firmaların logoları ve 8 renk seçeneği sunuluyor, bu renklerin firmaların ürettiği ürüne ne kadar uyduğu ile ilgili bir puanlama yapmaları isteniyor. Sonuç gösteriyor ki, katılımcılar ürünlerin fonksiyonuna en uygun olan renkleri seçiyorlar.
Renklerin Yolculuğu
Neden yeşil renk Mercedes’i en iyi yansıtacak renk olmasın ki, buna kim karar veriyor? Tabii ki beynimiz! Her rengin farklı düzeyde enerjisi vardır ve bunlar doğrudan beynimizi dolayısıyla da duygularımızı etkilerler. Renkler görülüp beyne iletildikten sonra beyin zihinsel durumu ve duyguları etkileyen bir hormon salgılar. Bunun sonucunda da bazı renkler negatif bazı renkler ise pozitif etki yaratır. 1981 yılında Rikard Küller’in yaptığı araştırmada deneklere gösterilen renklerin EEG, kalp atım hızı ve duygusal alanlarda büyük değişiklikler yaptığı ortaya konulmuştur.
Renklerin Anlamları ve Markalar
Siyah Rengin Anlamı
Cesaret, Resmiyet, Gizem, Güç, Lüks, Disiplin ve Ciddiyet
Siyah rengin anlamı çoğu kültürde matem, kötülük, karanlık olarak anılsa da iş pazarlama dünyasında biraz farklılaşıyor. Cesaret, resmiyet, gizem, güç, lüks, disiplin ve ciddiyet anlamlarına gelen siyah rengi kullanan firmalar oldukça fazla. Disney, Apple, Nike, Gillette, Adidas, Gucci, Channel, Prada gibi ünlü markalar siyah rengi tercih edenlerden. Bu firmaların ortak yönleri neler sizce?
Üst sınıf lüks marka olarak sınıflandırabileceğimiz Gucci, Channel, Prada gibi markalar siyah rengin hissettirdiği lüks algısı oldukça iyi yansıtıyor. Nike, Adidas ve Puma gibi spor markalar ise siyah rengin disiplin, güç ve ciddiyet duygusunu kullanıyorlar.
Beyaz Rengin Anlamı
Saflık, Temizlik, Sakinlik, Masumiyet, Güvenlik ve Huzur
Saf ve temiz olmayı hangi renkle tanımlarsınız diye sorsam eminim ki aklınıza ilk gelen renk muhtemelen beyaz olacaktır. Kültürden kültüre farketse de beyaz rengin anlamı çoğu zaman saflık, temizlik, sakinlik, masumiyet, güvenlik ve huzur anlamlarına gelir. Hastane, düğün gibi yerlerde ana tema rengini oluşturması da bu yüzdendir. Markalar beyaz rengi çoğu zaman ikincil renk olarak kullanmaktadırlar.
Kırmızı Rengin Anlamı
Heyecan, Tutku, Tehlike, Enerji, Aşk, Öfke ve Hareket
En iddialı ve dikkat çekici renklerden biri şüphesiz ki kırmızı renktir. Firmalar kırmızı rengi çoğu zaman, “call-to-action” olarak bildiğimiz “eylem çağrılarında” kullanmaktadırlar çünkü beynimiz için kırmızı rengin anlamı “aciliyettir”. Youtube, Netflix, Burger King, McDonald’s, Coca-Cola, Oracle, KFC ve Lego en bilindik kırmızı logoya sahip markalardan. Özellikle fast-food ve içecek markalarının kırmızı rengi kullanmaları çok sık rastladığımız bir durum. Oluşturdukları aciliyet, enerji ve açlık hissiyle başarılı birer örnek haline geliyorlar.
Medya platformları ise sizi heyecanlandıracak, kimi zaman aşk, öfke gibi duyguları tetikleyecek videoları için yine kırmızı rengi tercih edenlerden. Kısacası, dikkat çekmek istiyorsanız ve markanız bunun karşılığını verebiliyorsa kırmızı sizin için ideal olacaktır.
Mavi Rengin Anlamı
Profesyonellik, Güven, Otorite, Güç, Üretkenlik, Sakinlik ve Sadakat
Çoğu insanın favori rengini oluşturan mavi renk özellikle erkeklerin tercihi oluyor. Kırmızı rengin aksine insanı sakinleştiren mavi renk çoğu insan tarafından tercih edildiği için daha geleneksel ve muhafazakar bir renk olarak tanımlanıyor.
Uluslararası En iyi 1oo markanın yaklaşık %33’ü mavi rengi tercih ediyor. Mavi rengin anlamı ile ilgili birebir iletişimin bir temsilcisi olduğu ve müşteride aidiyet hissi oluşturduğuna dair bir düşünce var. Hal böyle olunca çok sık olarak mavi renkli logolarla karşılaşıyoruz. American Express, Visa, PayPal, Twitter, Facebook, Skype, IBM, Intel, Pepsi, Volkswagen, Ford, Oral-B en popüler mavi rengi kullanan markalardan.
Yeşil Rengin Anlamı
Uyum, Doğa, Sağlık, Şans, Tazelik ve Büyüme
Yeşil rengin anlamı çoğunlukla doğa ve para ile ilişkilendirilir. Doğanın temelinde büyüme, yenilenme, tazelik ve uyum vardır. Çevre dostu, sürdürülebilir, organik ürünleri olan firmalar çoğunlukla yeşil rengi tercih ediyorlar. Para ve serveti de çağrıştırdığı için bankacılık ve finans sektöründeki firmalar için de çok uygun bir renk. Starbucks, Garanti, Animal Planet, Android, Spotify, BP, Whole Foods, xBox, Tropicano gibi markalar yeşil rengi tercih ediyorlar.
Sarı Rengin Anlamı
Hız, Eğlence, Düşük Maliyet, İyimserlik, Sıcaklık, Dikkat ve Netlik
Sarı renk en enerjik renklerden biri. Verdiği sıcaklık hissiyle insandaki enerjiyi tetikliyor. Bu yüzden, insanlarda iyimserliği, pozitif düşünceleri ortaya çıkartıyor. Sarı rengin anlamı, aynı zamanda dikkat olarak da bilinmektedir. Trafik lambalarındaki dikkat ışığı sarı renktir.
McDonald’sın “altın kemerlerini” bilmeyen yoktur. Büyük, parlak, mutluluğu simgeleyen, sıcaklık hissi uyandıran sarı kemerler… McDonald kardeşler bu fikri yansıtabilmek için altın kemerleri tasarlamışlardır. Bir diğer örnek ise Ikea. Düşük maliyeti simgeleyen Ikea logosunda sarı rengi kullanıyor. Hız sembolü olarak da Ferrari’yi örnek verebiliriz. Sarı renk logoya sahip birkaç marka; Lays, Post-it, Subway, Cat, Imdb, Snapchat.
Mor Rengin Anlamı
Asalet, Lüks, Kutlama, Eğitim, Gizem, Hayal gücü ve Zarafet
Tarihte asillerin rengi olarak bilinen mor renk, günümüzde ya çok sevilen ya da nefret edilen bir renk olarak karşımıza çıkıyor. Firmaların sıklıkla kullandığı bir renk diyemeyiz. Bir tasarımda fazla kullanımı mor rengin anlamını kibir ya da hayal kırıklığı gibi olumsuz duygulara dönüştürebiliyor.
Eğitim alanından kullanan isimlerden biri Northwestern Üniversitesi. Özellikle pazarlama alanında en iyilerden olan bu üniversite logosunda yoğun olarak mor rengi kullanıyor. Yahoo, Fedex, Twitch, Gratis mor rengi kullanan firmalardan bazıları.
Kahverenginin Anlamı
Konfor, Güvenlik, İzole, Sağlam ve Doğal
Yeryüzünün rengi olarak bilinen kahverenginin anlamı bazen tekdüze ve sıkıcı olarak algılanabiliyor. Kahve ve çikolata markalarının çoğunlukla tercih edebileceği bir renk. Ups, M&m’s, Gloria Jean’s en bilinen örneklerinden. Ups, kahverenginin yansıttığı izole, güvenli ve sağlam sıfatlarını avantaja çeviren markalardan biri.
Turuncu Rengin Anlamı
Canlı, Oyuncu, Mutlu, Sanatsal, Macera ve Enerjik
Kırmızı ile sarının karışımı olan turuncu renk, kendisini özellikle yiyecek sektöründe ispat etmiş renklerden. Pazarlamacıların call to action için tercih ettikleri bir diğer renk turuncu oluyor. Turuncu rengin anlamı markanızın dost canlısı, eğlenceli fakat yine de güvenilir olduğunu gösteriyor. Fanta, Amazon, Harley Davidson, Firefox, Timberland, Nickelodeon ve MasterCard turuncu logo kullanan markalardan bazıları.
Pembe Rengin Anlamı
Dişi, Romantik, Güzel, Çocuksu, Tatlı, İyimser ve Kibar
Pembe rengin anlamı dişi, romantik, güzel, çocuksu, tatlı, iyimser ve kibardır. Daha çok kadınsı bir renk olarak bilinen pembe, kadınlara yönelik ürünler üreten firmaların sıklıkla tercih ettiği bir renk. Aynı zamanda, şekerli gıdalar üreten bir firmanız varsa pembe yine iyi bir seçenek oluyor. Victoria’s Secret, Barbie, Donkin’ Donuts, Cosmopolitan, Hello Kitty en bilindik markalardan.
Son Söz
Renklerin anlamları kişilere, olaylara, deneyimlerimize göre farkedebilir. Renklerin kombinasyonu farklı anlamlar ortaya çıkartabilir ya da birbirini destekleyebilir. Logo renkleri zaman içinde değişebilir, gelişebilirler. Çizmek istediğiniz imajı, vermek istediğiniz mesajı derinlemesine düşünün. Markanızı en iyi yansıttığını düşündüğünüz renkleri seçin. Belki bunları bir araya getirebilirsiniz ya da tek renk olarak kullanabilirsiniz. Renklerin anlamlarını kullanarak farklı kombinasyonlar deneyebilir ve alternatifler üretebilirsiniz. Böylece seçim yapmanız biraz daha kolaylaşabilir. Unutmayın, renkler işin sadece ufak bir ayağı fakat olmazsa olmazı. 🙂
Eğer nasıl marka yaratacağınız konusunda merak ettikleriniz varsa Markalaşma Nedir? yazımıza göz atabilirsiniz.
Kaynaklar
- The Psychology of Colour Influences Consumers’ Buying Behaviour – A Diagnostic Study – J Suresh Kumar
- http://renketkisi.com/psikoloji-ve-renk.html
- https://www.verywellmind.com/color-psychology-2795824
