Ticaretin her alanında rekabetin son derece yoğun olduğu bir dönemde yaşıyoruz. Ölçeğinden bağımsız olarak pek çok şirket, satış rakamlarını artırmak adına hem geleneksel reklam mecralarını hem de dijital kanalları olabildiğinde etkili bir şekilde kullanmaya çalışıyor. Bu noktada da elbette fark yaratmak ve daha özgün çalışmalara imza atmak, dikkat çekmenin; dolayısıyla daha geniş kitlelere ulaşmanın bir nevi kısayoluna dönüşüyor. Gerilla pazarlama olarak isimlendirilen yaklaşım da söz konusu amaçlar doğrultusunda en sık başvurulan yöntemlerden biri. Peki ilk bakışta çok net bir fikir oluşturmadığını söyleyeceğimiz bu terim tam olarak ne anlama geliyor? Hangi prensiplere dayanıyor? Günümüzde şirketler için ne ifade ediyor? Bunların ve daha pek çok sorunun yanıtını bu içeriğimizin devamında bulabileceksiniz.
- 1. Gerilla Pazarlama Nedir?
- 2. Geleneksel Pazarlama ve Gerilla Pazarlama Hangi Noktalarda Birbirinden Ayrılır?
- 3. Gerilla Pazarlama Ne Gibi Avantajlar Sağlar?
- 4. Gerilla Pazarlamanın Dezavantajları Var mıdır?
- 5. Gerilla Pazarlamanın Çeşitleri Nelerdir?
- 6. Gerilla Pazarlama Nasıl Yapılır?
- 7. Çağa Ayak Uydurmak: Dijital Gerilla Pazarlama
- 8. Ezberbozan Gerilla Pazarlama Örnekleri
- 9. Gerilla Pazarlamanın Şirketiniz için Doğru Tercih Olup Olmadığına Nasıl Karar Verebilirsiniz?
Gerilla Pazarlama Nedir?
Diğer tüm detaylardan önce şunu belirtmek gerekir ki gerilla pazarlama, geleneksel reklam ve tanıtım faaliyetlerinin genel yapısını dönüştüren, farklı bir bakış açısı ortaya koyan yenilikçi bir yaklaşımdır. Kullanıcıların kişisel deneyimleri üzerinden şekillenir; buna rağmen etki alanı oldukça geniştir. Bu özelliği sayesinde gerilla pazarlama uygulamalarının kapsamının halkla ilişkiler süreçlerini de kapsayacak bir büyüklüğe ulaştığı söylenebilir. Söz konusu çalışmaların üzerinde şekillendiği temel mantığı açıkladıktan sonra daha akademik bir tanım yapabiliriz.
Gerilla pazarlama; genellikle şaşırtıcılık etkisi yaratmayı hedefleyen, alışılmışın dışında etkileşim modellerine dayanan bir pazarlama yöntemidir. Bu yöntemle ürünlerin ya da hizmetlerin geleneksel pazarlama çalışmalarına kıyasla daha düşük bütçeler kullanılarak tanıtılması hedeflenir. Yapılan uygulamanın yarattığı eğlenceli ya da çarpıcı etkinin medyada yer bulması, gerilla pazarlamanın amacına ulaşmasını kolaylaştıran bir unsur olarak değerlendirilebilir. Çünkü bu sayede şirketler, ekstra harcama yapmadan birçok kişinin bu çalışmadan haberdar olmasını sağlayabilir. Yani bir bakıma gerilla pazarlama, kendi kendinin reklamını yapan bir uygulamadır.
Gerilla pazarlamanın yükselişinde elektronik ve dijital medyanın geleneksel iletişim kanallarının yerini almasının etkili olduğu pekâlâ söylenebilir. İletişimin bireysel tercihlere göre şekillenmesini sağlayan bu dönüşüm sayesinde şirketlerin hedef kitleleriyle doğrudan bir etkileşim içine girmesi mümkün olur. Böylelikle markalarının ya da ürünlerinin etrafında moda tabirle “hype” yaratmayı başarabilir.
Gerilla Pazarlama Neleri Amaçlar?
Gerilla pazarlama özellikleri itibarıyla birtakım sonuçlara ulaşmayı amaçlar. Söz konusu amaçlar dört farklı başlık altına incelenebilir. Şimdi gelin bunların neler olduğuna bakalım.
- Dikkat Çekmek: Maliyeti çok büyük olmayan bir gerilla pazarlama kampanyasıyla çok geniş bir etki alanı yaratılabilir. Bireylerin geleneksel reklamlarla iletilen mesajlara her geçen gün daha mesafeli hâle geldiği ortamda yaratıcı bir çalışmayla şirketler yıllar boyunca adından söz ettirebilir.
- İmaj İnşası: Gerilla pazarlama, doğası gereği enerjik ve dinamik yapıya sahiptir. Dolayısıyla bu yöntemi kullanan işletmelerin bu bağlamda bir kimlik oluşturmasına yardımcı olur. Bu tür çalışmaların halkla ilişkiler alanıyla öncelikli olarak temas ettiği nokta da işte tam olarak burasıdır.
- Uzun Süreli Etki Yaratmak: Yukarıda da belirttiğimiz üzere gerilla pazarlama uzun süreli bir etki yapar. Çünkü bu yöntem, klasik bir tanıtım çalışmasının aksine deneyime dayanır. Tam da bu nedenle kişinin görüp belki birkaç saat sonra unutacağı bir reklamdan çok daha etkilidir.
- Viral Olmak: Özellikle sosyal medyanın da yaygınlaşmasına bağlı olarak “viral” kelimesi ciddi anlamda önemli hâle gelmiştir. Viral olan bir video, akım ya da paylaşım akıl almayacak kadar fazla kişinin ilgisini çekebilir. Çağımızın dijital medya kültürü, gerilla pazarlamanın şaşırtıcılık ve yaratıcılık üzerine kurulu olan yapısına paralellikler taşır. Yapılan çalışmanın sosyal medyada çokça paylaşılması, bir noktadan sonra o marka ya da ürünün neredeyse bir popüler kültür unsuruna dönüşmesini sağlayabilir.
Gerilla pazarlama çalışmalarıyla bu saydığımız amaçlara ulaşmak hedeflenirken birtakım ilkelerin de gözetilmesi gerekir. Aksi hâle yapılan uygulama odağından uzaklaşarak hem gerilla kimliğini kaybeder hem de hedefin tutturulamaması ya da maliyetlerin artması gibi sonuçlar doğurabilir. Peki bir pazarlama faaliyetini gerilla tanıtım yapan prensipler neler olabilir?
Gerilla Pazarlamanın İlkeleri Nelerdir?
Pazarlama kavramı, zaman içinde değişen müşteri alışkanlıklarına göre tekrar tekrar şekillenir. Aslında gerilla pazarlamanın ortaya çıkışı ve benzeri çalışmalardan farklılaşması da bu bitmeyen dönüşümle ilişkilendirilebilir. Bu tür faaliyetlerde hangi prensiplerin benimsendiğini sıralamak gerilla pazarlama denildiğinde ifade edilenlerin bir fotoğrafını çekmeyi kolaylaştırır. Bu ilkeleri şöyle sıralayabiliriz:
- Beklenmedik olmak
- Geniş bir etki alanına ulaşmak
- Yaratıcı ve yenilikçi olmak
- Mizahi bir ton taşımak
- Düşük maliyetler
- Kısa süreli olarak yürütülmek
- Tüketiciler üzerinde pozitif etki yaratmak
Elbette ki bir tanıtım çalışmasının gerilla pazarlama olarak nitelebilmesi için saydığımız ilkeleri illa ki taşıyor olması gerekmez. Bu faaliyetle tanıtılacak ürün, hizmet ya da markanın özellikleri doğrultusunda bu prensiplerin benimsenme seviyesi farklılaşabilir.
Geleneksel Pazarlama ve Gerilla Pazarlama Hangi Noktalarda Birbirinden Ayrılır?
Buraya kadar belki de en çok vurgu yaptığımız konu, gerilla pazarlamanın yenilikçi bir yapıya sahip olduğu. Bu da kaçınılmaz olarak söz konusu çalışmaların geleneksel pazarlamadan pek çok noktada ayrılması sonucunu doğurur. Peki bu ayrım noktaları nelerdir? Şimdi bunları bir tablo üzerinden sıralayalım.
Geleneksel Pazarlama | Gerilla Pazarlama |
Yatırım aracı paradır. | Öncelikli yatırım araçları zaman, enerji ve hayal gücüdür. |
Büyük işletmeler için daha uygundur. | Küçük ölçekli işletmeler de kullanabilir. |
Başarı ölçütü satıştır. | Başarı ölçütü kârdır. |
Kitle iletişim araçlarını kullanır. | Pek çoğu ücretsiz olan farklı enstrümanları kullanabilir. |
Sorduğu temel soru “Müşteriden ne alabilirim”dir. | Aslen müşteriye ne verebileceğini sorar. |
Parasal getiri, asıl odak noktasıdır. | Öncelikle daha fazla kişiye ulaşmayı hedefler. |
Teknolojiyle doğrudan ilişkili değildir. | Son teknolojileri dahi kullanma eğilimindedir. |
Yüksek bütçeler gerektirir. | Düşük maliyetlidir. |
Büyük grupları etkilemeye çalışır. | Bireyleri ya da küçük grupları hedefler. |
Tek yönlü bir iletişim kurar. | Diyalog kurma fikrini benimser. |
Gerilla Pazarlama Ne Gibi Avantajlar Sağlar?
Gerilla pazarlamanın sahip olduğu nitelikler ve uygulanma prensipleri, birçok avantajı da beraberinde getirir. Şimdi bu pazarlama stratejisinin şirketlere ne gibi faydalar sağladığına bakalım.
- Yüksek bütçeler harcamadan mesajınızı paylaşma imkânı sağlar.
- Farklı amaç ve yöntemlere uyarlanabilmeyi sağlayan esnek yapısı itibarıyla son derece kullanışlıdır.
- Bir bakıma kartopu etkisi yaratır ve geniş kitlelere ulaşmayı kolaylaştırır.
- Ağızdan ağıza ya da İngilizce tabiriyle word-of-mouth pazarlamaya uygun doğası sayesinde markanızı bir cazibe merkezi hâline getirebilir.
- Eğlenceli, dinamik ve yaratıcılığa alan açan doğası, marka imajı inşası noktasına elinizi güçlendirir. Böylelikle hedef kitlenizle daha güçlü bir etkileşim kurabilirsiniz.
- Hafızalarda yer eden gerilla tanıtım ya da pazarlama hamleleri markanızın uzun yıllar boyunca pozitif duygularla anılmasına yardımcı olur.
Sayısı daha da artırılabilecek bu avantajlarından hareketle rahatlıkla söylenebileceği üzere gerilla pazarlama, her ölçekte şirketin kullanıp önemli kazanımlar elde edebileceği bir enstrümandır. Siz de ister geniş iş hacmine sahip bir şirkete sahip olun ister yeni kurduğunuz start-up’ınızı tanıtmak isteyin bu yöntemi tercih edebilirsiniz.
Gerilla Pazarlamanın Dezavantajları Var mıdır?
Her ne kadar önemli avantajlar sağlasa da gerilla pazarlamadan bahsederken pembe bir tablo çizmek yanıltıcı olabilir. Evet, bu strateji pek çok açıdan faydalıdır ama yol haritası belirleme noktasında konunun olumsuz yönlerine de kulak kabartmanız en doğru planı yapmanıza yardımcı olacaktır. Gerilla pazarlamanın dezavantajlarını şöyle sıralayabiliriz:
- Yaratıcı bir gerilla pazarlama kampanyasını oluşturmak, uzun süreli bir çalışma gerektirebilir.
- Kampanyada kullanılacak mizahın tonu ya da yaratıcı ifadeler hakkında ekstra dikkatli olmak gerekir. Aksi hâlde mesajınız yanlış anlaşılabilir ve markanıza dair olumsuz bir algı oluşabilir.
- Her ne kadar genel olarak düşük bütçe gerektiriyor olsa da özenli hazırlanmamış bir planla yola koyulduğunuzda giderleriniz kontrolden çıkabilir.
- Gerilla pazarlamanın başarılı olup olmayacağını öngörmek görece zordur.
Saydığımız dezavantajların hemen hemen hepsi, bu tür çalışmaların dikkatle hazırlanmış bir plan dâhilinde yapılması gerektiğini gösterir niteliktedir. Siz de gerekli noktalara özen göstererek gerilla reklam çalışmalarından pozitif sonuçlar elde edebilirsiniz.
Gerilla Pazarlama ve Etik Tartışmaları
Gerilla pazarlama, geleneksel tanıtım çalışmalarından farklı olarak hedef kitleyle doğrudan bir etkileşime girme mantığına dayanır. Bu etkileşimi kurmak için de genellikle duygusal bir etki yaratmaya çalışılır. Söz konusu duygunun ne olduğu ya da nasıl sonuçlar doğurduğu üzerinden gerilla pazarlama zaman zaman etik tartışmaların konusu olabilmektedir. Bu fikir, ilk bakışta biraz karmaşık gelmiş olabilir. Öyleyse spesifik durumlar üzerinden açıklayalım.
Korku, kişileri en hızlı ve keskin şekilde harekete geçiren duyguların başında gelir. Bu özellikleriyle sebebiyle gerilla pazarlama çalışmalarına hedeflenen bir duygu olabilir. İşte bu tür olumsuz bir hissin tetiklendiği noktada söz konusu etik tartışmaların gün yüzüne çıkması olasıdır. Benzer şekilde kişilerin beklentilerini suistimal eden ya da ilgi alanları üzerinde manipülatif etki yapan çalışmalar için de aynısını söylemek mümkündür. Bahsettiğimiz türden tartışmaların özellikle sosyal medya çağında ne denli hızlı bir şekilde büyüyebileceğini düşündüğümüzde gerilla pazarlama hamlelerin ters tepebilme ihtimali, her zaman göz önünde bulundurulmalıdır. Dolayısıyla pazarlama stratejisi oluştururken sosyal hassasiyerlerden çalışmada kullanılacak sloganlara kadar pek çok detay etraflıca düşünülmelidir.
Gerilla Pazarlamanın Çeşitleri Nelerdir?
Gerilla pazarlama yöntemleri, kendi içinde dört ana başlığa ayrılır. Bu gruplama, temel olarak çalışmanın yapıldığı alana ya da uygulama mantığına göre yapılır. Şimdi bu gerilla pazarlama çeşitlerine ayrı ayrı bakalım.
İç Mekânda Gerilla Pazarlama
Bu kategoriye giren çalışmalar, isminde de anlaşılabileceği üzere kapalı bir alana, sıradışı bir objenin yerleştirilmesi mantığına dayanır. Sınırlarları belli bir mekâna odaklanmaları sayesinde bu alandaki hemen hemen herkesi etkileme potansiyeli taşır. Uygulanması da görece kolay olan iç mekânda gerilla pazarlamaya yönelik örnekler arasında bir dans grubunun havaalanında çalan müziğe eşlik etmek üzere aniden ortaya çıkması sayılabilir.
Açık Havada Gerilla Pazarlama
Açık havada gerilla pazarlamanın iç mekânlarda yapılanların dışarıya taşınmış hâli olduğu söylenebilir. Özellikle yaya trafiğinin yoğun olduğu cadde ve sokaklar, bu tip çalışmalar için âdeta biçilmiş kaftandır. Herhangi bir ürünün, kalabalık bir meydana yerleştirilen dev replikasının dikkat çekme potansiyelini ve sosyal medyada ne kadar paylaşılacağını düşünün!
Tuzak Pazarlama
Tuzak pazarlama, özetle hâlihazırda olan bir etkinliğe yapılan ürün yerleştirme olarak da tanımlanabilir. Söz konusu etkinliği ekran başında ya da yapıldığı mekânda takip eden seyirci, bu tip bir çalışma dâhilinde karşılaştığı mesaj karşısında şaşkınlık hisseder. Çünkü gördükleri, o ensada beklediklerinin çok dışındadır ve dolayısıyla kolay kolay unutulmayacak bir etki yaratır. Örneğin; Oscar ödülleri töreni öncesinde kırmızı halı seremonisi esnasında arkada belli bir içeceğin servis edildiğini bariz şekilde görmek, sadece zihinlerde etki yaratmakla kalmaz; sosyal medyada da belli bir karşılık bulma potansiyeli taşır.
Deneyimsel Gerilla Pazarlama
Deneyimsel gerilla pazarlama, kullanıcıyı sürece doğrudan dâhil etme mantığına dayanır. Bu tip çalışmalar, kişilere ücretsiz olarak çikolata dağıtmaktan bir metro istasyonundaki basamakların basıldığında farklı notalar çıkaran piyano tuşlarına dönüştürülmesine kadar geniş bir yelpazeye yayılabilir. Dolayısıyla deneyimsel çalışmaların yaratıcılık ve özgünlüğü ortaya çıkarmak için son derece ideal bir kimlik taşıdığını söylemek yanlış olmaz.
Bu noktada şunu belirtmekte fayda var ki gerilla pazarlama türleri saydıklarımızla sınırlı değildir. Örneğin; gerilla sansasyon pazarlama, çalışmanın amacı üzerinden şekillenen bir yöntemdir. Bu yolla kamuoyunda ciddi bir etki yaratılması hedeflenir. Benzer şekilde viral pazarlama da gerilla satış teknikleri başlığı altında değerlendirilebilir.
İçeriğimizin bu kısmına kadar gerilla pazarlamanın ne olduğundan, hangi özellikleriyle geleneksel metotlardan ayrıldığından ve alt başlıklarından bahsettik. Şimdi ise sürecin pratik tarafına, yani gerilla pazarlamanın nasıl yapıldığına geçebiliriz.
Gerilla Pazarlama Nasıl Yapılır?
Gerilla taktiği pazarlama; zekaya, yaratıcılığa ve kimi zaman da mizaha dayalı olmasıyla ilk bakışta kolaylıkla gerçekleştirilebilecek çalışmalar olarak düşünülebilir. Fakat bu türden bir algının pek de doğru olmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Diğer reklam/tanıtım faaliyetleri gibi bu pazarlama çalışmaları da gerekli konuları kapsayan bir plan dâhilinde yapılmalıdır. Peki söz konusu plan hangi aşamalardan oluşmalıdır? Gelin şimdi bu sürecin adımlarını inceleyelim.
- Hedef Kitlenizi Tanıyın: Gerilla pazarlamanın tüketici kitlesiyle doğrudan bir etkileşim kurma amacı güttüğünü belirtmiştik. Dolayısıyla bu tür bir çalışmanın başarıya ulaşması için hedef kitlenin yakından tanınması ve bu kitleyi oluşturan kişilerin genel eğilimlerinin bilinmesi olmazsa olmazdır. Hâl böyleyken stratejiyi kurma aşamasında hedef kitle analizi yapılması gerekir.
- Hedeflerinizi Belirleyin: Gerilla pazarlama çalışmalarının öncelikli amacı; ses getirmek, tanıtılan ürün etrafında bir ilgi oluşturmaktır. Ama bu, her zaman yeterli olmayabilir. Çünkü sonraki süreçlerde satış rakamlarına yansımayan çalışmaların amacına ulaştığını söylemek güçtür. Dolayısıyla yola çıkarken yapılacak pazarlama faaliyetiyle neyin amaçlandığı net şekilde belirlenmelidir.
- Pazarı ve Çevresel Faktörleri İnceleyin: Gerilla pazarlama, bir zamanlama işidir. Yapıldığı zaman diliminde neyin arzu edilen etkiyi yaratabileceği ya da trend olabileceği düşünülerek uygulama aşamasına geçilmelidir. Bunun yolu da kitlenin potansiyel davranışlarını ve sosyal medyayı yakından takip etmekten geçer. Benzer şekilde rakiplerin hamleleri bu pazarlama faaliyetlerinin başarısı üzerinde etkili olabilen bir diğer faktördür. Dolayısıyla yakın dönemde yapılmış çalışmaları da mutlaka incelemelisiniz.
- Fikrinizi Oluşturun: Hedef kitlenizi ve rakiplerinizi inceleyip amacınızı da belirledikten sonra sıra fikrinizi tasarlama aşamasına gelir. İşte gerilla pazarlama çalışmalarının yaratıcılıkla buluştuğu yer tam da burasıdır. Tanıtılacak ürün ya da hizmetin özellikleri göz önünde bulundurularak yapılacak beyin fırtınaları sonucunda fikir oluşturulur. Fikir de hazır olduğuna göre sıra uygulamaya gelir!
- Planınızı Uygulayın: Yapılan hazırlıklar kapsamında oluşturulan plana göre çalışmalar, belirlenen mekânda gerçekleştirilir. Fakat burada dikkat edilmesi gereken konu, uygulama alanının sadece “fiziksel dünya” olmadığıdır. Dijital mecralar da yaşanan gelişmelere paralel olarak gerilla pazarlama için kullanılabilir hâle gelmiştir.
- Sonuçlar Ölçümleyin: Yapılan çalışmanın ne denli bir etki yarattığını ölçümlemek sürecin son aşamasıdır. Bunun için pazarlama etkinliğinin geleneksel ve sosyal medyada ne kadar karşılık bulduğunu takip edebilirsiniz. Benzer şekilde yapılabilecek anket çalışmaları ya da satış rakamlarındaki değişimler, söz konusu ölçüm için kullanılabilecek veriler sağlar.
Büyük Şirketler Gerilla Pazarlamayı Nasıl Kullanır?
Gerilla pazarlama tekniklerinin büyük giderler gerektirmediğinden bahsetmiştik. Bu bilgiden hareketle düşündüğümüzde büyük, çok uluslu yani diğer bir ifadeyle büyük pazarlama bütçelerine sahip şirketlerin bu tip çalışmaları nasıl kullandığı tartışma konusu hâline gelebilir. Burada da karşımıza büyük şirketlerin gerilla pazarlamayı nasıl kullandığı sorusu karşımıza çıkar.
Konuya sadece ekonomik perspektiften bakan bir görüşe göre majör şirketlerin yaptığı çalışmalar, bu kategoriye girmez. Fakat örnekler incelendiğinde uygulanış şekli ve mantığı doğrudan gerilla olan, büyük firmalarda gerçekleştirilmiş birçok tanıtım faaliyeti olduğunu da söylemek yanlış olmaz. Söz konusu işletmelerin bu konudaki avantajı, ellerindeki ekonomik gücün de yardımıyla daha çok ses getirebilecek çalışmalar ortaya koyabiliyor olmalarından ileri gelir. Dolayısıyla günümüzde pek çok büyük şirket, yeni ürünlerini tanıtmak ya da marka imajlarını güçlendirmek için bu tip faaliyetlere imza atar.
Çağa Ayak Uydurmak: Dijital Gerilla Pazarlama
Günümüzde alışverişten herhangi bir konuda bilgiye ulaşmaya kadar hemen hemen tüm ihtiyaçlar internet üzerinden karşılanabiliyor. Bu da kaçınılmaz olarak dijital pazarlama kavramını her ölçekteki şirketin öncelikli gündem maddelerinden biri hâlinde getiriyor. Peki her geçen gün hızlanmakta olan bu dönüşüm gerilla pazarlamayı nasıl etkiliyor?
Çok bilinen gerilla pazarlama örneklerine baktığımızda önemli bir kısmının fiziksel bir alanda yapılan çalışmalar olduğu rahatlıkla görebiliriz. Fakat bu genel yönelim, söz konusu çalışmaların çevrimiçi mecralarda yapılamayacağı almanına gelmez. Hatta dijital gerilla pazarlamanın günümüzde sıklıkla kullanıldığını, firmaların içerik pazarlaması stratejilerinde önemli yerler tutmaya başlayan bir araca dönüştüğünü söylemek yanlış olmaz.
Dijital gerilla pazarlama çalışmaları, amaca uygun şekilde tasarlanmış içeriklerin hedef kitlenin ilgi gösterdiği mecralarda yayınlanması şekilde yapılır. Kullanılacak içerik, bir metin olabileceği gibi sadece bir tweet, YouTube videosu ya da Instagram gönderisi biçimde de hazırlanabilir. Hatta bu kampanyalarda kullanmak amacıyla “kurmaca” sosyal medya hesapları açılması da mümkündür. Pandemiyle birlikte iyiden iyiye hayatımızın bir parçası hâlinde gelen çevrimiçi etkinliklerde de bu tip tanıtım faaliyetleri yürütülebilir. Benzer şekilde internette geniş bir takipçi kitlesine sahip olan kişilerin tercih edildiği influencer marketing de doğru bir planlamayla gerilla türündeki bir kampanyaya dâhil edilebilir.
Ezberbozan Gerilla Pazarlama Örnekleri
Almanya kökenli ünlü otomotiv firması Volkswagen’ın gerçekleştirdiği “Eğlence Teorisi” (orijinal adıyla The Fun Theory) projesi, tüm zamanların en etkili gerilla pazarlama çalışmalarından biri olarak tanımlanabilir. Birden fazla ayaktan oluşan projenin bir bölümünde trafikteki hız sınırı, bir oyun kuralı şeklinde yeniden tasarlanmıştır. Buna göre hız sınırın altında seyreden sürücüler, limiti aşanlara kesilen cezaları ödül olarak kazanabilecekleri bir çekilişe katılma şansı bulmuştur. Kampanya kapsamında kullanılan ölçüm kameraları da limitin aşılıp aşılmadığını ışıklar aracılığıyla göstererek süreci daha da eğlenceli hâle getirmiştir. Toplamda 25.000 aracın izlendiği bu kampanya sonucunda trafikteki ortalama hız miktarının %22 azaldığı saptanmıştır. Bunun dışında ses getiren bazı önemli gerilla pazarlama kampanyalarını sıralayabiliriz:
- Nike – Unlimited You
- Coca-Cola – Happiness Machine
- Red Bull – Stratos
- KitKat – Have a Break
- T-Mobile – Life is for Sharing
- Dove Real Beauty Sketches
Siz de markaların kendi tanıtım stratejileri bağlamında tasarladıkları bu kampanyalara göz atarak gerilla pazarlamanın ne kadar ilham verici çalışmalara imkân tanıdğına şahitlik edebilirsiniz.
Türkiye’de Gerilla Pazarlama
Bu tip çalışmaları düşündüğümüz akla ilk gelen örnekler belki yurt dışında da olsa da Türkiye, gerilla pazarlama açısından pek çok akılda kalıcı kampanyaya ev sahipliği yapmıştır. Bu örneklerden bazılarını sıralayalım:
- Akbank, İstanbul’daki Caz Festivali’ni tanıtmak için gerilla pazarlama teknikleri kullandı. Bunun için şehrin farklı bölgelerine devasa caz enstrümanları yerleştirildi. Bu enstrümanlar, fotoğraf çekmek isteyen vatandaşlar arasında büyük ilgi gördü ve festivalin tanıtımına son derece eğlenceli bir katkı sağladı.
- Greenpeace Türkiye, çevre kirliliğine dikkat çekmek için etkileyici bir gerilla pazarlama kampanyası düzenledi. İstanbul’un ortasına dev bir su şişesi yerleştirerek plastik atıkların çevre üzerindeki etkisine dikkat çeken kuruluş, insanların dikkatini çekmeyi başardı ve mesajını güçlü bir şekilde iletmeyi başardı.
- Pegasus Hava Yolları, İstanbul’da düşük maliyetli uçuşları tanıtmak için yaratıcı bir gerilla pazarlama kampanyası düzenledi. Şehrin kalabalık bölgelerine yerleştirilen dev uçak maketleri, insanların dikkatini çekti ve marka farkındalığını artırdı.
- Vodafone Türkiye, gençlere yönelik bir gerilla pazarlama kampanyası düzenleyerek hizmetlerini tanıtmayı amaçladı. Üniversite kampüslerine yerleştirilen interaktif reklam panoları, öğrencilerin marka ile iletişim kurmasını sağladı.
Verdiğimiz örneklerden de anlaşılabileceği üzere gerilla pazarlama stratejileri Türkiye’de farklı sektörlerde faaliyet gösteren şirketler ve kâr amacı gütmeyen organizasyonlar tarafından yoğun şekilde kullanılır. Bu noktada aklınıza şu soru takılabilir: Gerilla pazarlama sizin şirketiniz için doğru tercih midir? Yazımızın son bölümünde buraya kadar değindiğimiz konular üzerinden bu soruya cevap arayalım.
Gerilla Pazarlamanın Şirketiniz için Doğru Tercih Olup Olmadığına Nasıl Karar Verebilirsiniz?
Gerilla pazarlamanın şirketiniz için doğru tercih olup olmadığına karar vermek için göz önünde bulundurmanız gereken bazı faktörler bulunur. Bazı sorulara yanıt arayarak bu faktörler hakkındaki soru işaretlerinizi giderebilirsiniz.
- Hedef Kitle: “Şirketinizin hedef kitlesi kimlerden oluşur? Bu kitle planladığınızın tekniklerine ne tür reaksiyonlar verebilir?” Unutmayın ki gerilla pazarlama genellikle genç ve yenilikle açık kitlelere hitap eder.
- Bütçe: “Pazarlama bütçemizle ne tür bir kampanya yapabiliriz?” Gerilla pazarlama, düşük bütçelerle yüksek etki yaratma amacıyla kullanılır. Eğer pazarlama bütçeniz sınırlıysa gerilla pazarlama yöntemleri sizin için iyi bir seçenek olabilir.
- Marka İmajı: “Gerilla pazarlama tekniklerinin kullanılması marka imajınızla uyumlu mu?” Bu tür pazarlama yöntemleri, markanıza daha genç ve enerjik bir hava katar. Marka imajınızın bu tür bir hava taşımasını istiyorsanız gerilla pazarlama sizin için uygun olabilir.
- Risk Toleransı: “Planladığımız kampanya farklı açılardan risk taşıyor mu?” Gerilla pazarlama, bazen ters tepebilir ve olumsuz tepkiler alabilir. Şirketinizin ve markanızın bu tür risklere ne kadar dayanıklı olduğunu değerlendirmeniz önemlidir.
- Yaratıcılık: “Şirketimiz yaratıcı fikirler üretmek için yeterli kapasite ve insan kaynağına sahip mi?” Belirttiğimiz gibi gerilla pazarlama, yaratıcılığı temel alır ve özgün fikirlere ihtiyaç duyar. Bu konuda en etkili sonuca ulaşmak istiyorsanız uzmanlardan da destek alabilirsiniz.
Bu faktörleri göz önünde bulundurarak gerilla pazarlamanın şirketinizin ihtiyaçlarına ve hedeflerine uygun olup olmadığını değerlendirmeniz mümkün. Eğer bu sorular doğrultusunda yaptığınız ön hazırlık sürecinde gerilla pazarlamanın şirketiniz için doğru olduğu sonucuna varırsanız vakit kaybetmeden somut adımları atmaya başlayabilirsiniz.